Sulisitsisutut pisinnaatitaaneq. Suliami allagaatinik paasissutissiisoqarnissaanik aalajangiinissamut pisinnaatitaaneq. Ombudsmandip saaffiginnissutaasa akineqartarnerat

Suliffeqarfimmi O-mi pissutsit pillugit nammineq iluinnarmini atugassatut kukkunersiuineq pillugu nalunaarusiap paasissutissiissutigineqarnissaata itigartitsissutigineqarnissaanik Aningaasaqarnermut Nunamullu Namminermut Tunngasunut Naalakkersuisoqarfiup (Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermullu Aqutsisoqarfiup) aalajangiinera eqqartuussissuserisup D-p A sinnerlugu Ombudsmandimut naammagittaalliuutigaa. A-p suliffeqarffimmi O-mi atorfimminit peersinneqarnissaanik Aningaasaqarnermut Nunamullu Namminermut Tunngasunut Naalakkersuisoqarfiup Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfiup) aalajangiinera eqqartuussissuserisup D-p aamma naammagittaalliuutigaa.

Ombudsmandi isumaqarpoq A-p suliffeqarfimmi O-mi atorfimminit peersinneqarnissaanik aalajangiineq pillugu tunuliaqutaasunik suliarinninnermik lIinniartitaanermut, Ilageeqarnermut, Kultureqarnermut, Naligiissitaanermullu Naalakkersuisoqarfiup Aningaasaqarnermut Nunamullu Namminermut Tunngasunut Naalakkersuisoqarfimmut (Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfimmut) isumagisassanngortitsisimanera isorisariaqartoq. Ombudsmandi isumaqarpoq atorfinitsitsisarneq pillugu inatsiseqartitsineq tunngavigalugu atorfinitsitsinerni oqartussaasutut aalajangiinissamut pisinnaatitaasoq, matumani suliffeqarfimmi O-mi atorfeqartitaasunik peersitsisoqarnissaanik aalajangiineq ilanngullugu eqqarsaatigalugu, tassaasimasoq sulilu tassaalluuni Ilinniartitaanermut, Ilageeqarnermut, Kultureqarnermut Naligiissitaanermullu Naalakkersuisoqarfik.

Ombudsmandi isumaqarpoq Ilinniartitaanermut, Ilageeqarnermut, Kultureqarnermut Naligiissitaanermullu Naalakkersuisoqarfik tassaasimasoq nammineq iluinnarmini atugassatut kukkunersiuineq pillugu nalunaarusiaq paasissutissiissutigineqassanersoq aalajangiinissamut pisinnaatitaasoq. Taamaalilluni Ombudsmandi isumaqarpoq Aningaasaqarnermut Nunamullu Namminermut Tunngasunut Naalakkersuisoqarfik (Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfik) nammineq iluinnarmini atugassatut kukkunersiuineq pillugu nalunaarusiaq paasissutissiissutigineqassanersoq aalajangiinissaminut pisinnaatitaasimanngitsoq.

Ilinniartitaanermut, Ilageeqarnermut, Kultureqarnermut Naligiissitaanermullu Naalakkersuisoqarfiup tusarniaaninnut akissuteqarnissamik Aningaasaqarnermut Nunamullu Namminermut Tunngasunut Naalakkersuisoqarfimmut (Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfimmut) isumagisassanngortitsisimanera Ombudsmandip ajuusaarnartutut isigaa (oqaaseqaat 8. december 2014-imeersoq, 2013-324-0010-mik j. normoqartoq).

A suliffeqarfimmi O-mi (...)-tut Naalakkersuisut aamma SIK-p allaffinni niuernermilu sulisut pillugit isumaqatigiissutaat (overenskomst) 18. september 2009-meersoq tunngavigalugu 1. april 2012-imi atorfinitsinneqarpoq.

A suliaminut atatillugu 22. maj 2013-imi ataatsimeeqatigineqarpoq. Suliamut atatillugu oqaloqatigiinneq Ilinniartitaanermut, Ilageeqarnermut, Kultureqarnermut Naligiissitaanermullu Naalakkersuisoqarfimmi pivoq, tassanilu A illersortinilu peqataapput. Naalakkersuisoqarfimmi sulisup saniatigut Aningaasaqarnermut Nunamullu Namminermut Tunngasunut Naalakkersuisoqarfimmi (Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfimmi) sulisoq aamma peqataavoq.

Imaqarniliamit 23. maj 2013-imeersumit ilaatigut makku erserput:

“(...)-ip [Aningaasaqarnermut Nunamullu Namminermut Tunngasunut Naalakkersuisoqarfimmi (Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfimmi) sulisup, uanga ilanngussara] oqaatigaa ataatsimiinneq Namminersorlutik Oqartussat iluanni kukkunersiuisut suliffeqarfiup O-p kontoinik misissuinerup aamma A nalinginnaasumik akissarsiami saniatigut sooq nalunaaquttap akunnermusiaqarsimanersoq apeqquteqaat tunngavigalugit pisimavoq.

(...)

(...)-ip [Aningaasaqarnermut Nunamullu Namminermut Tunngasunut Naalakkersuisoqarfimmi (Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfimmi) sulisup, uanga ilanngussara] ataatsimiinneq eqikkarlugu oqaatigaa Namminersorlutik Oqartussat paasinninnerat unaasoq A-p iliuuserisimasamigut Kalaallit Nunaanni pinerluttulerineq pillugu inatsit unioqqutissimagaa, pisorlu politiinut nalunaarutigineqarniartoq.

(...)-ip [Aningaasaqarnermut Nunamullu Namminermut Tunngasunut Naalakkersuisoqarfimmi (Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfimmi) sulisup, uanga ilanngussara] aamma oqaatigaa pisut qulaani taaneqartut sulineq pillugu isumaqatigiissummik ima ilungersunartigisumik unioqqutitsinerusut A peersinneqassamaarluni.

Allakkat marluk (...)-ip [Aningaasaqarnermut Nunamullu Namminermut Tunngasunut Naalakkersuisoqarfimmi (Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfimmi) sulisup, uanga ilanngussara] A-mut tunniuppai, taakkunanilu Namminersorlutik Oqartussat A peersissaamaaraat aamma suliunnaarallartinneqartoq. (...)” (Atorfeqarfimmi nutsigaavoq)

A suliamut atatillugu oqaloqatigiinnerup kingornatigut suliami illua’tungiusup isumaanik tusarniaalluni allakkanik tunineqarpoq. Suliami illua’tungiusup isumaanik tusarniaalluni allakkanit ilaatigut makku erserput:

“Suliffeqarfimmi O-mi illoqaarfimmi X-imiittumi (...)-tut atorfinnit peersinneqarnissannik inassuteqaat Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfiup Ilinniartitaanermut, Ilageeqarnermut, Kultureqarnermut Naligiissitaanermullu Naalakkersuisoqarfimmit tiguaa, (...).

(...)

Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfiup suliamik naliliinera: Pisortaqatigiit naliliinerat unaavoq atorfeqartitaaninnut tunngasut annertuumik sumiginnarsimagitit (...)

(...)

Taamaattumik Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Naalakkersuisoqarfiup (...)-tut atorfinnit peersissamaarpaatit.

Suliunnaarallartinneqarputit.

(...)

Naggasiut:

Akerliliissutissaqaruit akerliliissutit Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfiup kingusinnerpaamik 27. maj 2013-imi nal. 12.00 qaangertinnagu tigusimassavaa (...)” (Atorfeqarfimmi nutsigaavoq)

Suliami illua’tungiusup isumaanik tusarniaalluni allakkat eqqartuussissuserisup D-p allakkatigut 22. maj 2013-imeersutigut A sinnerlugu akerliissuteqarfigai.

Eqqartuussissuserisup D-p tamatuma saniatigut oqaatigaa paasitinneqarsimalluni Namminersorlutik Oqartussat iluanni kukkunersiuisut kukkunersiuinertik suli ingerlakkaat. Kiisalu eqqartuussisuserisup D-p Namminersorlutik oqartussat iluanni kukkunersiuisut inaarutaasumik nalunaarutaat pillugu paasitinneqarnissani qinnutigaa.

Aningaasaqarnermut Nunamullu Namminermut Tunngasunut Naalakkersuisoqarfiup (Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfiup) eqqartuussissuserisoq D e-mailikkut 23. maj 2013-imeersukkut akivaa suliani pinerluttulerineq pillugu inatsit tunngavigalugu suliarineqartuni allagaatit Aqutsisoqarfiup iluinnaani atugassatut suliarineqartut paasissutissiissutigineqarsinnaanngitsut.

Eqqartuussissuserisoq D tamatuma kingornatigut Aningaasaqarnermut Nunamullu Namminermut Tunngasunut Naalakkersuisoqarfimmut (Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfimmut) e-mailikkut 23. maj 2013-imeersukkut saaffiginnippoq, allagaatit Naalakkersuisoqarfiup iluinnaani atugassat suut Naalakkersuisoqarfiup innersuussutiginerai paasiniarlugu.

Allagaatinik paasitinneqarumalluni qinnutigisaq Aningaasaqarnermut Nunamullu Namminermut Tunngasunut Naalakkersuisoqarfiup (Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfiup allakkatigut 24. maj 2013-imeersutigut akivaa. Namminersorlutik Oqartussat iluanni kukkunersiuisut kukkunersiuinerat suli ingerlasoq Naalakkersuisoqarfiup innersuussutigaa, kukkunersiuinerlu pillugu inaarutaasumik suli nalunaarusiortoqarsimanngitsoq oqaatigalugu.

Naalakkersuisoqarfik tamatuma saniatigut ilaatigut imatut akivoq:

“(...)

Namminersorlutik Oqartussat iluanni kukkunersiuisut allaffiup iluinnaani atugassatut nalunaarusiorsimagaluarpataluunniit taanna allagaatinik paasitinneqarsinnaatitaanermi pineqartunut ilaatinneqarsimassanngikkaluarpoq, tassami taaguutaani pineqartutut allaffiup iluinnaani atugassatut nalunaarusiaq pineqarmat. Pisortat ingerlatsinerat pillugu paasitinneqarsinnaatitaaneq pillugu Inatsisartut inatsisaanni nr. 9-mi, 13. juni 1994-imeersuni § 7, litra 1 aamma 2 innersuussutigineqarput. Eqqortussaq anguniarlugu oqaatigineqarpoq paasissutissat tiguneqartut inatsimmi tassani § 8, litra 3-imi pineqartunut ilaatinneqartutut isigineqanngimmata.

(...)

Suliaq oqaatigineqartutut politiinut nalunaarutigineqartussaammat pisortat ingerlatsinerat pillugu paasitinneqarsinnaatitaaneq pillugu inatsimmi nr. 9-mi, 13. juni 1994-imeersumi § 2, imm. 1 innersuussutigineqarpoq, tassanilu ilaatigut aalajangersarneqarpoq: “Inatsit pinerluttulerinermut attuumassuteqartunut atuutinngilaq”, taamattumillu suliami allagaatinik allatigut aamma paasissutissiissoqassanani.

(...)” (Atorfeqarfimmi nutsigaavoq)

Eqqartuussissuserisup D-p Aningaasaqarnermut Nunamullu Namminermut Tunngasunut Naalakkersuisoqarfik (Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfik) allakkatigut 28. maj 2013-imeersutigut qinnuigaa suliami allagaatinik paasitinneqarumalluni apeqqut suliassat suliarineqartarnerat pillugu inatsit (pisortat ingerlatsineranni suliassat suliarineqartarnerat pillugu Inatsisartut inatsisaat nr. 8, 13. juni 1994-imeersoq isiginiarlugu) isumaliutersuutigeqqeqqullugu.

Aningaasaqarnermut Nunamullu Namminermut Tunngasunut Naalakkersuisoqarfiup (Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfiup) eqqartuussissuserisoq D e-mailikkut 28. maj 2013-imeersukkut nalunaarfigaa suliami allagaatinik suliassat suliarineqartarnerat pillugu inatsimmi § 9, imm. 3 tunngavigalugu aamma paasissutissiisoqarsinnaanngitsoq.

Aningaasaqarnermut Nunamullu Namminermut Tunngasunut Naalakkersuisoqarfiup (Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfiup) Namminersorlutik Oqartussat iluanni kukkunersiuisut nalunaarusiaannik paasitinneqarnissamik qinnutigisap itigartinneqarnissaanik aalajangiinera eqqartuussissuserisup D-p uannut allakkatigut 29. maj 2013-imeersutigut A sinnerlugu naammagittaalliuutigaa.

A suliffeqarfimmi O-mi (...)-tut atorfimminit allakkatigut 4. juni 2013-imeersutigut peersinneqarpoq. Allakkat taakku Ilinniartitaanermut, Ilageeqarnermut, Kultureqarnermut Naligiissitaanermullu Naalakkersuisoqarfimmi atorfeqartitaasup A-mut nammineq tunniuppai.

Peersitsineq pillugu allakkat imarisaat suliami illua’tungiusup isumaanik tusarniaalluni allakkanut pingaarnerusutigut naapertuupput, taakkunanilu eqqartuussissuserisup D-p akerliliissutai Aningaasaqarnermut Nunamullu Namminermut Tunngasunut Naalakkersuisoqarfiup (Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfiup) naatsumik isummerfigai. Peersitsineq pillugu allakkanit ilaatigut makku erserput:

“Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfiup suliamik naliliinera:

Pisortaqatigiit naliliinerat unaavoq atorfeqartitaaninnut tunngasut annertuumik sumiginnarsimagitit (...).

(...)

Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Naalakkersuisoqarfiup piginnaatinneqarnini tunngavigalugu (...)-tut atorfinnit matumuuna peersippaatit.” (Atorfeqarfimmi nutsigaavoq)

Peersitsineq pillugu allakkat suliap politiinut misissuiffigisassanngorlugu tunniunneqarsimasup pineqarnera innersuussutigalugu suliami allagaatinik paasitinneqarumalluni qinnutigisaq itigartillugu aalajangiinermik aammattaaq imaqarput.

A-p suliffeqarfimmi O-mi (...)-tut atorfimminit peersinneqarnera, matumani peersitsisoqarnissaanik aalajangiineq eqqarsaatigalugu oqartussaasup pisinnaatitaanera ilanngullugu eqqarsaatigalugu, eqqartuussissuserisup D-p uannut A sinnerlugu tamatuma kingornatigut naammagittaalliuutigaa.

Suliami allagaatit allakkatigut 8. juli 2013-imeersutigut Ilinniartitaanermut, Ilageeqarnermut, Kultureqarnermut Naligiissitaanermullu Naalakkersuisoqarfimmit kiisalu Aningaasaqarnermut Nunamullu Namminermut Tunngasunut Naalakkersuisoqarfimmit (Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfimmit) pissarsiariniarpakka.

Suliami allagaatit Ilinniartitaanermut, Ilageeqarnermut, Kultureqarnermut Naligiissitaanermullu Naalakkersuisoqarfiup suliffeqarfimmit O-mit pissarsiarisimasani nassiuppai. Taakkua saniatigut suliami allagaatit Aningaasaqarnermut Nunamullu Namminermut Tunngasunut Naalakkersuisoqarfimmit (Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfimmit) tiguakka.

Ilinniartitaanermut, Ilageeqarnermut, Kultureqarnermut Naligiissitaanermullu Naalakkersuisoqarfik allakkatigut 27. september 2013-imeersutigut qinnuigaara suliaq pillugu oqaaseqaateqaqqullugu. Ilinniartitaanermut, Ilageeqarnermut, Kultureqarnermut Naligiissitaanermullu Naalakkersuisoqarfik ilaatigut qinnuigaara suliap peersitsinermut tunngasup Ilinniartitaanermut, Ilageeqarnermut, Kultureqarnermut Naligiissitaanermullu Naalakkersuisoqarfik sulisitsisutut pisinnaatitaasuugaluartoq Aningaasaqarnermut Nunamullu Namminermut Tunngasunut Naalakkersuisoqarfimmit (Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfimmit) isumagineqarneranut tunuliaqutaasoq pillugu nassuiaateqaqqullugu.

Ilinniartitaanermut, Ilageeqarnermut Kultureqarnermut Naligiissitaanermullu Naalakkersuisoqarfik tamatuma saniatigut ilaatigut qinnuigaara eqqartuussissuserisup D-p suliami allagaatinik paasitinneqarumalluni qinnuteqaataata itigartinneqarneranut tunuliaqutaasoq pillugu inatsiseqartitsinikkut nassuiaateqaqqullugu kiisalu suliami allagaatinik paasitinneqarumalluni qinnutigisap akineqarneranut atatillugu oqartussaasup pisinnaatitaanera pillugu nassuiaateqaqqullugu.

Aningaasaqarnermut Nunamullu Namminermut Tunngasunut Naalakkersuisoqarfiup (Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfiup) akissutaa allakkatigut 31. marts 2014-imeersutigut tiguara.

Sulisuma ilaata Ilinniartitaanermut, Ilageeqarnermut, Kultureqarnermut Naligiissitaanermullu Naalakkersuisoqarfimmi sulisoq oqarasuaatikkut 7. april 2014-imi attaveqarfigaa, taassumalu uppernarsarlugu oqaatigaa Aningaasaqarnermut Nunamullu Namminermut Tunngasunut Naalakkersuisoqarfiup (Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfiup) akissutaa Ilinniartitaanermut, Ilageeqarnermut, Kultureqarnermut Naligiissitaanermullu Naalakkersuisoqarfiup uanga allakkannut 27. september 2013-imeersunut akissutitut isigineqassasoq.

Aningaasaqarnermut Nunamullu Namminermut Tunngasunut Naalakkersuisoqarfiup (Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfiup) akissumminut aallaqqaasiummini ilaatigut makku oqaatigai:

“(...) Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfiup saaffiginnissut Ilinniartitaanermut, Ilageeqarnermut, Kultureqarnermut Naligiissitaanermullu Naalakkersuisoqarfik isumaqatigereerlugu akissuteqarfigissavaa. Tamatumunnga saaffiginissummik Ilinniartitaanermut, Ilageeqarnermut, Kultureqarnermut Naligiissitaanermullu Naalakkersuisoqarfiup piginnaatitsineratigut Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfiup suliamik suliarinnissimaneranut attuumassuteqarnera tunngavilersuutaavoq.”

Ilinniartitaanermut, Ilageeqarnermut, Kultureqarnermut Naligiissitaanermullu Naalakkersuisoqarfik sulisitsisutut taamaaliornissaminut pisinnaatitaagaluartoq suliap peersitsinermut tunngasup Aningaasaqarnermut Nunamullu Namminermut Tunngasunut Naalakkersuisoqarfimmit (Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfimmit) isumagineqarneranut tunuliaqutaasoq apeqqutigigakku Aningaasaqarnermut Nunamullu Namminermut Tunngasunut Naalakkersuisoqarfik (Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfik) ilaatigut imatut akivoq (Naalakkersuisut Siulittaasuata Naalakkersuisoqarfiata suliani sulisunut tunngasuni aalajangersimasuni pisinnaatitaanermik killissalersuineq pillugu kaajallaasitaa normulerneqanngitsoq ullulerneqanngitsorlu 1. oktober 2011-mi atortuulersinneqartoq Naalakkersuisoqarfiup akissummini innersuussutigaa):

“Ombudsmandip suliffeqarfik O pillugu Inatsisartut inatsisaannik paasinninnera sulisitsisup isumaqatigaa, taamaammallu Ilinniartitaanermut, Ilageeqarnermut, Kultureqarnermut Naligiissitaanermullu Naalakkersuisoqarfik illoqarfimmi X-imi suliffeqarfimmi O-mi sulisunut sulisitsisutut piginnaatitaaffeqarluni.

Tamatumani sulisunut suliani piviusuni piginnaatitsinerit killilerneqarnerat pillugu kaajallaasitami 1. oktober 2011-mi atuutilersumi § 2, imm. 1 malinneqarpoq. Kaajallaasitami siunertaavoq sulisunut suliani piviusuni piginnaatitsinerit agguataarneqarnerisa aalajangersarneqarnissaat, tak. § 1, imm. 2. Kaajallaasitami pineqarput naalakkersuisoqarfiit, aqutsisoqarfiit, pisortaqarfiit kiisalu immikkoortut attuumassuteqartut tamarmik. Kaajallaasitaq piginnaatitsinernut agguataarneqartunut Inatsisartut Naalakkersuisullu pillugit Inatsisartut inatsisaanni malinneqartunut naapertuuppoq.

Kaajallaasitami § 3, mm. 1-imi takuneqarsinnaavoq Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfik sulisunut sulianut Naalakkersuisunut qitiulluni siunnersuisarfiusoq. Tassunga atatillugu Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfik immikkoortunut tamanut sulisunut tunngasunut apeqqutinut ikiuuttartussaavoq, tak. § 4, imm. 3. Suliap aalajangiiffigineqannginnerani suliaq imm. 2 malillugu Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfimmut saqqummiunneqartussaavoq, tamatumani suliap piviusorsiortumik inatsisitigullu eqqortumik tunngaveqarluni suliarineqartarnissaata aalajangiiffigineqartarnissaatalu qulakkeerneqarnissaat eqqarsaatigalugu, tak. imm. 3. Imm. 4-mi takuneqarsinnaavoq naliliinerit oqaaseqaatillu Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfimmeersut taamaallaat missingiinerummata, tamatigullu immikkoortoq akisussaasuusoq kingulliulluni aalajangiisartuusussaasoq aamma tamatumunnga akisussaasussaalluni.

Kaajallaasitami § 4, imm. 1-imi erseqqissarneqarpoq immikkoortut ataasiakkaat immikkoortut sinnerlugit aalajangiinerit aalajangiiffigineqartut piviusunngortinnissaannut Aningasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfimmut qinnuiginninnissamik periarfissaqarnissaat.

Tamanna pisimappat inuk aalajangiinermi pineqartoq tamanna pillugu ilisimatinneqartussaavoq, tassami Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfik nammineerluni aalajangiinissamik piginnaatinneqanngimmat, tak. imm. 2. Tamakku saniatigut pissutaaqataasut piviusorsiortumik assigiimmillu periaaseqartoqarnissaanut kissaatigineqartut kiisalu sulisoqarnissaq eqqarsaatigalugu eqqaaneqartut Qitiusumik Allattoqarfiup aaqqissuussaaneranut sunniuteqarput. Sulisoqarnermut apeqqutit oqartussaaffiit Naalakkersuisuni agguarneqarnerannut pissutaaqataapput.

Allakkami takuneqarsinnaavoq soraarsitsinissamik aalajangiineq tamanna pillugu Ilinniartitaanermut, Ilageeqarnermut, Kultureqarnermut Naligiissitaanermullu Naalakkersuisoqarfiup inassuteqarnera tunngavigalugu aqutsisoqarfimmiit aalajangerneqarsimasoq. Allakkami naggasiutigalugu erseqqissarneqarpoq aqutsisoqarfik piginnaatinneqarluni A-mik soraarsitsisimasoq [peersitsinnaasoq]. Oqaaseqaatit taakku marluk nalunaarutigineqartup aqutsisoqarfiup allakkanut pappiaraatai atorlugit tunniunneqarsimanera assersuutissagaanni allakkamik tigusisussamut piginnaatitsinerup paatsoorneqarnissaanut aallartitsisimasinnaapput, tamannalu Ombudsmandip piginnaatitsinissamut apeqqummut qanoq isumaqarneranut eqqartuussissuserisup kissaateqarneranut tunngavittut isigisariaqarluni.

Taamaammat erseqqissarneqassaaq aalajangiineq aqutsisoqarfimmiit aalajangerneqartoq Ilinniartitaanermut, Ilageeqarnermut, Kultureqarnermut Naligiissitaanermullu Naalakkersuisoqarfiup inassuteqarneratigut aalajangerneqartup piviusunngortinnissaa kisimi pineqarmat, allakkamilu oqaatsini atorneqartuni tamanna erseqqissarniarneqarsimalluni. Tamanna piginnaatitsinermut maleruagassanut atuuttunut qulaani taaneqartunut naapertuuppoq.

Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfiup suliaq A-mut tunngassuteqartoq, soraarsitsinermillu [peersitsinermillu, uanga ilanngussara] kinguneqartoq qinnuiginnittoqarneratigut piginnaatitsisoqarneratigullu suliarisimavaa.”

Suliami illua’tungiusup isumaanik tusarniaaneq ingerlanneqartoq kiisalu allagaatinik paasitinneqarumalluni qinnutigisamik itigartitsineq eqqarsaatigalugit Aningaasaqarnermut Nunamullu Namminermut Tunngasunut Naalakkersuisoqarfiup (Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfiup)

ilaatigut makku oqaatigai:

“Immikkoortumut tassunga atatillugu aallarniutigalugu oqaatigineqassaaq [suliami illua’tungiusup isumaanik tusarniaaneq pillugu, uanga ilanngussara] saaffiginninnerit tamakku akissuteqarfiginissaannut atatillugu Ilinniartitaanermut, Ilageeqarnermut, Kultureqarnermut Naligiissitaanermullu Naalakkersuisoqarfik ilanngunneqarsimanngimmat, tassami Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfik tamatumunnga piginnaatitsisoqarneratigut suliamik suliarinninnissamik isumagisaqarsimammat.

(...)

Kingullertut taaneqartoq [allagaatinik paasitinneqarumalluni qinnutigisaq eqqarsaatigalugu, uanga ilanngussara] eqqartuussissuserisup D-p isumaa malillugu pisortat ingerlatsineranni suliassat suliarineqartarnerat pillugu inatsit malillugu pisortanullu inatsit malinnagu suliarineqartussaagaluarpoq, tak. allagaq 28. maj 2013-imeersoq. Tassunga atatillugu § 15, imm. 1, nr. 3 tulluartutut innersuussutigineqarsinnaavoq, tamatumalu kingorna A-mut (...)-mullu pinerluttulernerimut suliat ima imminnut qanitsigilissammata suliat misissuiffigineqarnissaasa sulianik takunnissinnaaneq qaangertussaallugu. Suliat imminnut qaninnerat tamatuma uppernarsisippaa. Kukkusumik inatsisinik atuisoqarsimaneranut eqqartuussissuserisoq D oqarsimagaluarpalluunniit inerneranik tamanna allanngortitsinavianngilaq.

Tamatumani illuatungeriit tusarniaaffigineqarnerat § 19, imm. 1 malillugu eqqarsaatigineqassaaq, tassani suliami pisut innersuussutigineqassammata § 19, imm. 2, nr. 4-miittut innersuussutigalugit, tak. § 15, imm. 1, nr. 3.

(...) ".

Eqqartuussissuserisup D-p allagaatinik paasitinneqarumalluni qinnutigisaminik itigartinneqarneranut tunuliaqutaasoq pillugu inatsiseqartitsinikkut nassuiaaqqusinera kiisalu tamatumunnga atatillugu oqartussaasup pisinnaatitaanera pillugu nassuiaaqqusininnut Aningaasaqarnermut Nunamullu Namminermut Tunngasunut Naalakkersuisoqarfik (Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfik) ilaatigut imatut akivoq:

“Allakkani 24. maj 2013-imeersuni takunnissinnaanermut piumasaqarnerup itigartitsissutigineqarnera nassuiarneqarpoq. Tamatuma pisortat ingerlatsineranni suliat suliarineqartarnerat pillugu Inatsisartut inatsisaat nr. 8, 13. juni 1994-imeersoq malillugu suliarineqarsimasinnaagaluarnera eqqarsaatigalugu inatsimmi § 15, imm. 1, nr. 3 aamma AD 3-mi qulaani taaneqarlutik misissuinerit innersuussutigineqarput [tak.§ 15, imm. 1, nr. 3 pillugu issuaaneq, uanga ilanngussara].

Takunnissinnaanermut itigartitsineq ilanngussatut 2-tut ilanngunneqarpoq.

Soorlu AD 1-imi [tak. Naalakkersuisoqarfiup suliamik peersitsinermut tunngasumik isumaginninneranut tunuliaqutaasoq pillugu Naalakkersuisoqarfiup nassuiaataa qulaani issuarneqartoq, uanga ilanngussara] erseqqissarneqareersoq Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarflk soraarsitsinermik suliamut ikiuussimavoq, taamaammallu immikkoortoq taanna takunnissinnaanermik saaffiginnissummut aamma akissuteqassalluni piginnaatinneqarluni, Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfik suliamik suliarinninnissamut piginnaatinneqarmat. Tassunga atatillugu AD 3-mut aallaqqaasiut [tak. suliami illua’tungiusup isumaanik tusarniaaneq ingerlanneqartoq pillugu Naalakkersuisoqarfiup oqaaseqaatai qulaani issuarneqartut, uanga ilanngussara] takuneqarsinnaavoq. Suliamut Ombudsmandip apeqquteqarneranut akissut aamma matumani atuuppoq (...)”

Allagaatit makku Aningaasaqarnermut Nunamullu Namminermut Tunngasunut Naalakkersuisoqarfiup (Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfiup) akissutaanut ilanngullugit nassiunneqarput: Suliffeqarfimmi O (...)-tut atorfimmik inuttassarsiuussilluni allagarsiussaq, eqqartuussissuserisup D-p allagaatinik paasitinneqarumalluni qinnutigisaa pillugu Aningaasaqarnermut Nunamullu Namminermut Tunngasunut Naalakkersuisoqarfiup (Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfiup aalajangiinera 24. maj 2013-imeersoq kiisalu niuernermi allaffinnillu sulisut pillugit SIK-p isumaqatigiissutaa (overenskomst).

Aningaasaqarnermut Nunamullu Namminermut Tunngasunut Naalakkersuisoqarfiup (Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfiup) akissutaa A-mut suliami illua’tungiusup isumaanik tusarniaatitut nassiuppara, tassami eqqartuussissuserisoq D sinniisoriunnaarsimammagu. A-p oqaaseqaatai e-mailikkut 13. maj 2014-imeersukkut tiguakka. Oqaaseqaatit taakku taamaallaat immikkoortortaqarfimmi pisortatut suliassaanut tunngasuupput.

Tamatuma kingornatigut imaattunik oqaaseqaateqarpunga:

“1. Misissuinerma killissalersorneqarnera

A-p uannut naammagittaalliuutaa suliffeqaqarfimmi O-mi (...)-tut atorfimminit peersitaaneranut ilaatigut tunngasuuvoq.

Aningaasaqarnermut Nunamullu Namminermut Tunngasunut Naalakkersuisoqarfiup (Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfiup A pisoq peersitsinermik nassataqartoq pillugu politiinut 9. juli 2013-imi nalunaarutigaa. Sulisuma ilaata Aningaasaqarnermut Nunamullu Namminermut Tunngasunut Naalakkersuisoqarfimmi (Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfimmi) sulisoq oqarasuaatikkut oqaloqatigaa, taassumalu oqaatigaa suliaq politiit suli misissoraat. Taamaattumik A unnerluutigineqassanersoq politiit suli isummerfigisimanngilaat.

Inatsisartut Ombudsmandiat pillugu Inatsisartut inatsisaanni (Ombudsmandi pillugu inatsimmi) nr. 8-mi, 3. december 2009-meersumi § 7, imm. 1-ikkut aalajangersarneqarpoq Kalaallit Nunaanni Namminersorlutik Oqartussat kommunillu ataanni ingerlatsiviit pillugit naammagittaalliuutit tamaasa suliarisinnaagikka.

Taamaattumik suliani apeqqutinilu eqqartuussiviit qularnaatsumik isummerfigiumaagaanni isummerfigiumaarunnagaanniluunniit tunuarsimaarniartarpunga. Peersitsinermut tamatumunngalu atatillugu suliami illua’tungiusup isumaanik tusarniaanermut tunngasut A-p naammagittaalliuutigisai apeqqutillu eqqartuussiviup suliarisassaatut naatsorsuutigineqartut assigiivinngillat. Aalajangerpungalu naammagittaalliuutaani immikkoortut pissutsinut taakkununnga tunngasut suliariniarnagit, mannami mattunneqarsinnaanngimmat, tassalu tamakku pisumik A-p peersinneqarneranik nassataqartup suliarineqarneranut atatillugu eqqartuussiviup isummerfigissagai. A qinnuigaara eqqartuussiviup suliamik suliarinninnera utaqqimaaqqullugu, suliami pissutsinik eqqartuussiviup isummerfiginngisaanik uannullu naammagittaalliuutigiumasaminik peqarnersoq naliliinnginnermini.

Misissuinera tamanna tunngavigalugu sulisitsisup pisinnaatitaanera pillugu apeqqummik kiisalu Aningaasaqarnermut Nunamullu Namminermut Tunngasunut Naalakkersuisoqarfiup (Aningaasaqarnermik Aqutsisoqarfiup) allagaatinik paasissutissiisoqannginnissaanik aalajangiineranik misissuinermut killissalerpara.

A-mut suliffeqarfimmi O-mi (...)-tut atorfeqartitaasumut kia sulisitsisutut pisinnaatitaanera pillugu pingaarnerusutigut ajornartorsiut immikkoortumi 2-mi isummerfigaara.

Suliami allagaatinik paasitinneqarumalluni qinnutigisanik suliarinninnermi oqartussaasutut pisinnaatitaaneq, matumani Aningaasaqarnermut Nunamullu Namminermut Tunngasunut Naalakkersuisoqarfik (Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfik) eqqartuussissuserisup D-p suliami allagaatinik paasitineqarumalluni qinnutigisaanik suliarinnissalluni oqartussaasutut ilumut eqqortuunersoq ilanngullugu eqqarsaatigalugu, immikkoortumi 3-mi isummerfigaara.

Oqartussaasut uanga saaffiginnissutinnut akissuteqartarnerat pillugu inaarutaasunik arlalinnik immikkoortumi 4-mi oqaaseqaateqarpunga. Oqaatigaara taaguut “Aningaasaqarnermut Nunamullu Namminermut Tunngasunut Naalakkersuisoqarfik (Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfik)” Naalakkersuisoqarfimmut namminermut kiisalu Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermullu Aqutsisoqarfimmut Naalakkersuisoqarfiup ataaniittumut ataatsimut taaguutitut tulliuttuni atoriga.

Tassani Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfik Naalakkersuisoqarfiup iluani immikkoortuinnartut (immikkoortortaqarfiinnartut) imaluunniit Aqutsisoqarfik Naalakkersuisoqarfiup ataani ingerlatsinermi oqartussaasutut nammineertutorpiaq isiginiartariaqarnersoq – suliami matumani pingaaruteqanngimmat – isummerfiginngilara.

2. Pisinnaatitaanermik Ilinniartitaanermut, Ilageeqarnermut, Kultureqarnermut Naligiissitaanermullu Naalakkersuisoqarfiup aamma Aningaasaqarnermut Nunamullu Namminermut Tunngasunut Naalakkersuisoqarfiup (Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfiup) akornanni killissalersuineq

2.1. Aallaqqaasiut

Pisinnaatitaasutut oqartussaasup suliami aalajangiisimasup suliami tunuliaqutaasutut suliarinninnermik aamma isumaginnissimanera A-p (...)-tut atorfimminit peersinneqarnissaanik aalajangiinerup atuussinnaassuseqarneranut aalajangiisuusumik pingaaruteqarpoq. Taamaalilluni pisinnaatitaanermik oqartussaasut akornanni killissalersuinerup isiginiarnissaanut pissutissaqarpoq.

Sulisitsisutut pisinnaatitaaneq, matumani atorfeqartitaasut eqqarsaatigalugit atorfinitsitsisarneq pillugu inatsiseqartitsineq tunngavigalugu aalajangiinissamut pisinnaatitaaneq ilanngullugu eqqarsaatigalugu, pillugu apeqqut immikkoortuni tulliuttuni sammivara. Sulisitsisutut pisinnaatitaaneq immikkortumi 2.2-mi allaaseraara. Naalakkersuisut Siulittaasuata Naalakkersuisoqarfiata suliani sulisunut tunngasuni pineqartuni pisinnaatitaanermik killissalersuineq pillugu kaajallaasitaq immikkoortumi 2.3-mi misissorpara. Tamatuma kingornatigut oqartussaasoq eqqortoq A-p peersinneqarnissaanik aalajangiisimanersoq immikkoortumi 2.4-mi misissorpara.

Sulianik sulisunut tunngasunik suliarinninnermi oqartussaasutut pisinnaatitaaneq eqqarsaatigalugu ajornartorsiut siusinnerusukkut sammisarsimavara. Suliaq 2011-303-0002-mik j. normulik 2013-imi ukiumoortumik nalunaarutinni immikkoortutut 5.1-itut ilanngunneqartoq, suliaq 2011-323-0031-mik j. normulik 2012-imi ukiumoortumik nalunaarutinni immikkoortutut 5.7-itut ilanngunneqartoq kiisalu ukiumoortumik nalunaarummi tassani allaaserisaq “Oqartussaasoq sorleq qitiusumik allaffeqarfissuarmi sulisitsisutut pisinnaatitaava?”-mik qulequtaqartoq innersuussutigaakka.

2.2. Sulisitsisutut pisinnaatitaaneq

Qitiusumik allaffeqarfissuup aaqqissuussaanera oqaaseqaatini allaaserisamilu qulaani taaneqartuni oqaatigineqartutut Inatsisartut Naalakkersuisullu pillugit Inatsisartut inatsisaatigut nr. 26-kkut, 18. november 2010-meersukkut aalajangersaavigineqarpoq. Taamaalilluni Nalakkersuisut Siulittaasuat tassaavoq suliassaqarfinnik Naalakkersuisunut ilaasortanut agguaasartoq, tak. inatsimmi § 23, imm. 1, ministerinik aqutsisoqarnermik akuersaarinnittoq.

Naalakkersuisunut ilaasortat ataasiakkaat tamatuma kingornatigut tassaalersarput Naalakkersuisoqarfimmi (imaluunniit Naalakkersuisoqarfinni) imminnut tunniunneqartumi (-ni) qullerpaatut pisortat. Naalakkersuisoqarfiit ataasiakkaat tassaapput sulisuminnut sulisitsisutut pisinnaaatitaanermik malittarisassatut pingaarnertut tamakkiisumik tigummiaqartut, matumani sulisut taakku eqqarsaatigalugit atorfinitsitsisarneq pillugu inatsiseqartitsineq tunngavigalugu aalajangiinissamut pisinnaatitaaneq ilanngullugu eqqarsaatigalugu.

Naalakkersuisoqarfiup akisussaasuusup ataani oqartussaasoqarpat Naalakkersuisoqarfik – inatsit oqartussaasumik alliunerusumik taassuminnga aalajangersaaviginnittoq apeqqutaatillugu – aalajangersinnaavoq sulisut oqartussaasumi alliunerusumi atorfeqartitaasut pillugit sulisitsisutut pisinnaatitaaneq Naalakkersuisoqarfimmiissanersoq oqartussaasumiluunniit alliunerusumiissanersoq.

Tamanna ingerlatsineq pillugu inatsiseqartitsinermi avammut isumagisassanngortitsisarneq pillugu malittarisassat nalinginnaasut nassataraat.

Suliffeqarfik O Inatsisartut inatsisaatigut aamma nalunaarutikkut aalajangersaavigineqarpoq. Inatsisartut inatsisaat pillugu aallarnisaataasumik oqaaseqaatinit erserpoq suliffeqarfik O tassaasoq suliffeqarfik (oqartussaasoq) massakkut Ilinniartitaanermut, Ilageeqarnermut, Kultureqarnermut Naligiissitaanermullu Naalakkersuisoqarfiup ataaniittoq, Naalakkersuisullu (Ilinniartitaanermut, Ilageeqarnermut, Kultureqarnermut Naligiissitaanermullu Naalakkersuisoqarfik Naalakkersuisoqarfittut akisussaasutut) aqutsinikkut aningaasaqarnikkullu pingaarnerusutigut akisussaasuusut.

Inatsisartut inatsisaatigut aalajangersarneqarpoq Naalakkersuisut suliffeqarfimmi O-mi allaffissornermut aningaasaqarnermullu akisussaasuusut, pisortamik Naalakkersuisut sinnerlugit akisussaaffimmik isumaginnittuussamik atorfinitsitsissasut.

Aalajangersagaq taanna pillugu oqaaseqaatinit ilaatigut makku erserput:

“Aalajangersakkakkut ersersinneqarpoq Naalakkersuisut allaffissornikkut aqutsinermut aningaasaqarnermullu suliffeqarfimmut O-mut akisussaasuusut, tamatumuunalu suliffeqarfiup O-p imminut pigisuunnginnera erseqqissarneqarpoq. Naalakkersuisut akisussaaffiannik isumaginnittussamik pisortamik atorfinitsitsisoqassaaq, taannalu killilersorneqarani pisussaaffilerneqassaaq akisussaaffilerneqarlunilu. Aalajangersakkap oqaasertalersorneratut Naalakkersuisut akisussaaffik pingaarnerusoq tigummiarpaat, sulisitsisullu piginnaatitaaffii tamaasa pigiinnarlugit. (...)”

Taamaalilluni Ilinniartitaanermut, Ilageeqarnermut, Kultureqarnermut Naligiissitaanermullu Naalakkersuisoqarfik ataatsimut isigalugu tassaavoq suliffeqarfimmi O-mi atorfeqartitaasunut sulisitsisutut pisinnaatitaasoq, matumani atorfeqartitaasut eqqarsaatigalugit atorfinitsitsisarneq pillugu inatsiseqartitsineq tunngavigalugu aalajangiinissamut pisinnaatitaaneq ilanngullugu eqqarsaatigalugu. Taamaalilluni suliffeqarfimmi O-mi atorfeqartitaasunik peersitsinissaq pillugu aalajangiinissamut pisinnaatitaaneq Ilinniartitaanermut, Ilageeqarnermut, Kultureqarnermut Naligiissitaanermullu naalakkersuisoqarfimmiippoq.

2.3. Suliani sulisunut tunngasuni pineqartuni pisinnaatitaanermik killissalersuineq pillugu kaajallaasitaq

Aningaasaqarnermut Nunamullu Namminermut Tunngasunut Naalakkersuisoqarfiup (Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfiup) uannut akissummini Naalakkersuisut Siulittaasuata Naalakkersuisoqarfiata suliani sulisunut pineqartunut tunngasuni pisinnaatitaanermik killissalersuineq pillugu kaajallaasitaa normulerneqanngitsoq ullulerneqanngitsorlu (1. oktober 2011-mi atortuulersinneqarsimasoq) siusinnerusukkut taaneqartutut innersuussutigaa.

Kaajallaasitaq taanna Inatsisartut Naalakkersuisullu pillugit Inatsisartut inatsisaanni nr. 26-mi, 18. november 2010-meersumi § 23, imm. 1-imik tunngaveqarpoq, oqaatigineqartutullu tassani aalajangersarneqarpoq Naalakkersuisut Siulittaasuata suliassaqarfiit Naalakkersuisunut ilaasortanut agguaatissagai.

Immikkoortumi 2.2-mi oqaatigineqartutut aallaaviusoq tassaavoq Naalakkersuisoqarfiit ataasiakkaat namminneq sulisuminnut oqartussaasunilu alliunerusuni sulisunut sulisitsisutut pisinnaatitaasut. Tamannalumi suliani sulisunut pineqartunut tunngasuni pisinnaatitaanermik killissalersuineq pillugu kaajallaasitami § 2, imm. 1-imit imaattunik oqaasertaqartumit aamma uppernarsarneqarpoq:

“Naalakkersuisoqarfiit ataasiakkaat sulisorisat pillugit suliat namminneq isumagissavaat taakkunanilu suliat tamaasa aalajangiiffigisassallugit.”

Kaajallaasitami 3, imm. 4-mit makku aamma erserput:

“Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfimmit naliliinerit oqaaseqaatillu najoqqutassiaapput, pisunilu tamani immikkoortoqarfik akisussaasoq nammineq inaarutaasumik aalajangiisussaavoq tamatumunngalu akisussaalluni.”

Kaajallaasitami § 3, imm. 4-p kaajallaasitami § 2, imm. 1 ikorfartorpaa, taamaalillunilu Naalakkersuisoqarfiit ataasiakkaat sulisuminnut oqartussaasunilu alliunerusuni sulisunut sulisitsisutut aallaavittut pisinnaatitaanerannut taamalu Naalakkersuisoqarfiit ataasiakkaat sulisutik eqqarsaatigalugit atorfinitsitsisarneq pillugu inatsiseqartitsineq tunngavigalugu aalajangiisarnerannut naapertuuttuulluni. Eqqortussaq anguniarlugu oqaatigaara aalajangersakkami (Inatsisartut Naalakkersuisullu pillugit Inatsisartut inatsisaanni § 23, imm. 1-imi) kaajallaasitap aalajangersarneqarneranut tunngaviusumi aalajangersagaasumi Naalakkersuisoqarfiit ataasiakkaat suliassaqarfiisa iluini pisinnaatitaanermik killissalersuineq pillugu malittarisassanik aalajangersaanissamut tunngavissaqanngitsoq. Taamaalilluni Naalakkersuisoqarfiit ataasiakkaat ataanni oqartussaasuni alliunerusuni atorfeqartitaasut eqqarsaatigalugit sulisitsisutut pisinnaatitaaneq pillugu kaajallaasitami malittarisassanik aalajangersaanissamut inatsisikkut tunngavissaqanngilaq.

Kaajallaasitami § 4, imm. 1-imit makku erserput:

“Pisortat ingerlatsineranni suliassat suliarineqartarnerat pillugu Inatsisartut inatsisaat nr. 8, 13. juni 1994-imeersumi § 28 naapertorlugu immikkoortoqarfiit tamarmik namminneq sinnerlutik aalajangiinerit piviusunngorteqquneqarnissaannut Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfimmut qinnuiginnissinnaatitaapput.”

Kaajallaasitami § 4, imm. 1 imatut paasivara Naalakkersuisoqarfiup akisussaasup Aningaasaqarnermut Nunamullu Namminermut Tunngasunut Naalakkersuisoqarfik (Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfik)

qinnuigisinnaagaa aalajangiinerit il.il. Naalakkersuisoqarfik sinnerlugu suliareqqullugit ingerlateqqeqqullugillu. Suliamillu suliarinninneq tunuliaqutaasoq tamarmi Naalakkersuisoqarfimmi akisussaasuusumi suli ingerlanneqartartussaavoq, aamma tak. “aalajangiinerit piviusunngorteqquneqarnissaannut”-mik oqarneq. Taamaalilluni Naalakkersuisoqarfik akisussaasuusoq suli tassaavoq suliamut tunngasuni tamani isummerfiginnittussaq, soorlu ingerlatsineq pillugu inatsiseqartitsineq tunngavigalugu aalajangiilluni tusarniaanermullu akissutit suliami illua’tungiusup tunniussai isummerfigalugit.

Tamatumunnga atatillugu oqaatigaara suliassat suliarineqartarnerat pillugu inatsimmi § 28-mut (paasissutissanik isertuussassanik ingerlatsinermi oqartussaasut akornanni ingerlatitseqqittarnermut tunngasumut) innersuussineq imaaliallaannaq imatut paasivara taamaaliornikkut Naalakkersuisoqarfiup akisussaasuusup saaffiginninneranut atatillugu paasissutissanik isertuussassanik (mianerisassanillu) Aningaasaqarnermut Nunamullu Namminermut Tunngasunut Naalakkersuisoqarfiup (Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Naalakkersuisoqarfimmut) ingerlatitseqqilluni tunniussinissamut periarfissiisoqartoq, tak. suliassat suliarineqartarnerat pillugu inatsimmi § 28, imm. 2, nr. 3.

Inatsiseqartitsinikkut aallaavimmik erseqqissumik – ministerinik aqutsisoqarnerup nassatarisaanik – tassalu Naalakkersuisoqarfiit ataasiakkaat tassaasut Naalakkersuisoqarfimmi sulisunut kiisalu oqartussaasuni alliunerusuni sulisunut sulisitsisutut tamakkiisumik pisinnaatitaanermik – saneqqutsineq, tak. immikkoortumi 2.2-mi suliassaqarfimmik agguataarineq pillugu oqaatigineqartut, inatsisikkut erseqqissumik tunngavissaqarnissamik piumasaqaateqarfiussaaq.

Aallaavik taanna kaajallaasitami § 4, imm. 1-ikkut erseqqissumik saneqqunneqarsimanngitsoq takuneqarsinnaavoq.

2.4. Peersitsisoqarnissaanik aalajangiineq

Immikkoortuni 2.2-mi aamma 2.3-mi oqaatigineqartutut uanga inatsiseqartitsinermik atuuttumik paasinninnera unaavoq Ilinniartitaanermut, Ilageeqarnermut, Kultureqarnermut Naligiissitaanermullu Naalakkersuisoqarfik tassaasoq suliffeqarfimmi O-mi atorfeqatitaasunut sulisitsisutut pisinnaatitaasoq taamalu suliani atorfinitsitsisarneq pillugu inatsiseqartitsinermut tunngasuni suliamik suliarinninnernik tunuliaqutaasunik tamarmiusunik isumaginnittussaq.

Ilinniartitaanermut, Ilageeqarnermut, Kultureqarnermut Naligiissitaanermullu Naalakkersuisoqarfik A-p peersinneqarnissaanik aalajangiisimanersoq tulliuttuni misissorpara, matumani Naalakkersuisoqarfik tamatumunnga atatillugu suliamik suliarinninnernik tunuliaqutaasunik aamma isumaginnittuusimanersoq ilanngullugu eqqarsaatigallugu.

Sulinermut atatillugu oqaloqatiginninneq Ilinniartitaanermut, Ilageeqarnermut, Kultureqarnermut Naligiissitaanermullu Naalakkersuisoqarfimmi ingerlanneqarsimavoq.

Ataatsimiinnermi tassani ilaatigut Aningaasaqarnermut Nunamullu Namminermut Tunngasunut Naalakkersuisoqarfimmi (Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfimmi) sulisoq peqataasimavoq.

Sulinermut atatillugu oqaloqatiginninneq pillugu imaqarniliamit erserpoq Aningaasaqarnermut Nunamullu Namminermut Tunngasunut Naalakkersuisoqarfimmi (Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfimmi) sulisoq tassaasoq matuminnga nalunaarutiginnittoq, tassalu sulinermut atatillugu oqaloqatiginninnermut tunuliaqutaasoq tassaasoq Namminersorlutik Oqartussat iluanni kukkunersiuisut suliffeqarfiup O-p kontoinik misissuinerisa kingunerat, A-lu “soraarsinneqassamaartoq”. Taamaalilluni sulinermut atatillugu oqaloqatiginninneq Aningaasaqarnermut Nunamullu Namminermut Tunngasunut Naalakkersuisoqarfimmi (Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfimmi) sulisumit aqunneqarsimasorinarpoq.

Suliami illua’tungiusup isumaanik tusarniaalluni allakkat A-mut sulinermut atatillugu oqaloqatiginninnerup kingornatigut tunniunneqarput, taakkunanngalu ilaatigut erserpoq A peerseqqullugu kiisalu akerliliissuteqartoqarpat akerliliissutit Aningaasaqarnermut Nunamullu Namminermut Tunngasunut Naalakkersuisoqarfimmut (Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfimmut) tunniunneqassasxut Ilinniartitaanermut, Ilageeqarnermut, Kultureqarnermut Naligiissitaanermullu Naalakkersuisoqarfiup inassuteqaataa Aningaasaqarnermut Nunamullu Namminermut Tunngasunut Naalakkersuisoqarfiup (Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfiup) tigusimagaa.

Tamatuma kingornatigut allaffigeqatigiittarneq Aningaasaqarnermut Nunamullu Namminermut Tunngasunut Naalakkersuisoqarfiup (Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfiup) eqqartuussissuserisullu D-p akornanni ingerlanneqarsimavoq.

Suliami illua’tungiusup isumaanik tusarniaalluni allakkani aamma peersitsisoqarnissaanik aalajangiinermi oqaasertaliussat soorlu makku atorneqarsimapput:

“Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfiup naliliinera”, “taamaattumik Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfiup atorfinnit peersissamaarpaatit” kiisalu “Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Naalakkersuisoqarfiup piginnaaatinneqarnini tunngavigalugu (...) atorfinnit matumuuna peersippaatit”. Suliami illua’tungiusup isumaanik tusarniaalluni allakkat aamma peersitsisoqarnissaanik aalajangiineq Aningaasaqarnermut Nunamullu Namminermut Tunngasunut Naalakkersuisoqarfiup (Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfiup) allagassiaatai atorlugit allanneqarsimapput, Naalakkersuisoqarfimmilu tassani sulisumit atsiorneqarsimallutik.

Ilinniartitaanermut, Ilageeqarnermut, Kultureqarnermut Naligiissitaanermullu Naalakkersuisoqarfik kiisalu Aningaasaqarnermut Nunamullu Namminermut Tunngasunut Naalakkersuisoqarfik (Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfik) suliamik matuminnga suliarinninninni atugassatut immikkut qinnuigaakka suliami allagaatit nassiuteqqullugit.

Ilinniartitaanermut, Ilageeqarnermut, Kultureqarnermut Naligiissitaanermullu Naalakkersuisoqarfiup suliami allagaatit suliffeqarfimmit O-mit pissarsiarisimasani kisiisa nassiuppai. Allagaatit taakku arlaannaalluunniit A-p peersinneqarneranut attummassuteqanngillat.

Suliami allagaatit, matumani suliami peersitsinermut tunngasumi allagaatit ilanngullugit eqqarsaatigalugit, tigusakka tamarmik Aningaasaqarnermut Nunamullu Namminermut Tunngasunut Naalakkersuisoqarfimmeersuupput (Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfimmeersuupput).

Aamma oqaatigaara Ilinniartitaanermut, Ilageeqarnermut, Kultureqarnermut Naligiissitaanermullu Naalakkersuisoqarfiup A-p peersinneqarnissaanik inassuteqaataa suliami illua’tungiusup isumaanik tusarniaanermi innersuussutigineqartoq suliami allagaatini tigusannilu suniluunniit ilaanngimmat.

Qulaani taaneqartut tunngavigalugit, pingaartumillu suliami peersitsinermut tunngasumi allagaatit taamaallaat Aningaasaqarnermut Nunamullu Namminermut Tunngasunut Naalakkersuisoqarfiup (Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfiup) allagaataani ilaanerat eqqarsaatigalugu, isumaqarpunga Ilinniartitaanermut, Ilageeqarnermut, Kultureqarnermut Naligiissitaanermullu Naalakkersuisoqarfik suliamik suliarinninnermi tunuliaqutaasunik suliarinninnermik isumaginnittuusimanersoq A-llu peersinneqarnissaanik aalajangiisuusimanersoq qularnartorujussuusoq.

Taamaalillunga takusinnaavara Ilinniartitaanermut, Ilageeqarnermut, Kultureqarnermut Naligiissitaanermullu Naalakkersuisoqarfiup A-p peersinneqarnera pillugu suliap suliarineqarnerani peqataanera peersitsinissamik Aningaassaqarnermut Nunamullu Namminermut Tunngasunut Naalakkersuisoqarfimmut (Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfimmut) inassuteqaateqarnikkut, sulinermut atatillugu oqaloqatiginninnermi peqataanikkut kiisalu peersitsisoqarnissaanik allakkat Naalakkersuisoqarfimmi sulisumit namminermit Amut tunniunneqarnerisigut taamaallaat pisimasoq.

Isumaqarpunga periaaseq taanna malittarisassanut sulisitsisutut pisinnaatitaanernut atuuttunut naapertuuttuunngitsoq, tak. immikkoortumi 2.2-mi sulisitsitsisutut pisinnaatitaaneq pillugu oqaaseqaatikka kiisalu immikkoortumi 2.3-mi suliani sulisunut tunngasuni pineqartuni pisinnaatitaanermik killissalersuineq pillugu kaajallaasitaq pillugu oqaaseqaatikka. Kaajallaasitaq siusinnerusukkut oqaatigineqartutut matumunnga periarfissiivoq, tassalu Aningaasaqarnermut Nunamullu Namminermut Tunngasunut Naalakkersuisoqarfik (Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfik) aalajangiinernik il.il. Naalakkersuisoqarfik sinnerlugu taamaallaat suliarinnissinnaallunilu taakkuninnga nassiussisinnaasoq. Suliamik suliarinninneq tunuliaqutaasoq tamarmiusoq Naalakkersuisoqarfimmit akisussaasuusumit suli isumagineqartussaavoq.

Aningaasaqarnermut Nunamullu Namminermut Tunngasunut Naalakkersuisoqarfiup (Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfiup) uannut allakkamini (allakkani 31. marts 2014-imeersuni) oqaatigaa periaatsip suliami atorneqartup tigusisoq pisinnaatitaanermut tunngasunik nlornilersissinnaagaa.

Naalakkersuisoqarfiup aamma oqaatigaa Naalakkersuisoqarfiup aalajangiinera tassaaginnartoq Ilinniartitaanermut, Ilageeqarnermut, Kultureqarnermut Naligiissitaanermullu Naalakkersuisoqarfiup inassuteqaateqarnermigut aalajangersimasaata piviusunngortinneqarnera. Kaajallaasitami § 4, imm. 1 Aningaasaqarnermut Nunamullu Namminermut Tunngasunut Naalakkersuisoqarfiup (Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfiup) akissummini tunngaviutippaa.

Aningaasaqarnermut Nunamullu Namminermut Tunngasunut Naalakkersuisoqarfiup (Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfiup) imatut oqarnera isumaqatiginngilara, tassalu Ilinniartitaanermit, Ilageeqarnermut, Kultureqarnermut Naligiissitaanermullu Naalakkersuisoqarfik A-p peersinneqarnissaanik inassuteqaateqarnermigut peersitsisoqassasoq ilumut aalajangiisimasoq.

Oqartussaasup inassuteqaateqaateqarnera tassaanngilaq oqartussaasup aalajangiinera. Kaajallaasitami § 4, imm.1-ip sunik periarfissiinera pillugu immikkoortumi 2.3-mi oqaaseqaatikka aamma innersussutigaakka.

Isumaqarpunga A-p suliffeqarfimmi O-mi (...)-tut atorfimminit peersinneqarnissaanik aalajangiineq pillugu tunuliaqutaasunik suliarinninnermik Ilinniartitaanermut, Ilageeqarnermut, Kultureqarnermut, Naligiissitaanermullu Naalakkersuisoqarfiup Aningaasaqarnermut Nunamullu Namminermut Tunngasunut Naalakkersuisoqarfimmut (Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfimmut) isumagisassanngortitsisimanera isorisariaqartoq. Taamaattumik uanga paasinninnera unaavoq kaajallaasitami § 4, imm. 1 pisinnaatitaanermik taassuminnga Aningaasaqarnermut Nunamullu Namminermut Tunngasunut (Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermullu Aqutsisoqarfimmut) isumagisassanngortitsinissamut inatsisikkut tunngavissaliinngitsoq.

Ilinniartitaanermut, Ilageeqarnermut, Kultureqarnermut Naligiissitaanermullu Naalakkersuisoqarfik qinnuigaara oqaaseqaatima Naalakkersuisoqarfik qanoq iliuuseqarnissamut pissutissaqalersinneraa uannut nalunaarutigeqqullugu. Matumani Højesteretsip eqqartuussutaa, Ugeskrift for Retsvæsenimi 1989-imeersumi quppernermi 451-imiittoq aamma innersuussutigaara (tak. 1996-imeersumi qupperneq 880), tassanimi handelshøjskolimi lektorimik soraarsitsineq atuussinnaassuseqanngitsutut oqaatigineqarmat, tassami soraarsitsineq handelshøjskolip rektorianit suliarineqarsimammat, tassa handelshøjskolimi oqartussaasutut pisinnaatitaasumit, fakultetsrådemit, suliarineqarani.

3. Allagaatinik paasitinneqarsinnaatitaaneq

3.1. Aallaqqaasiut

Oqartussaasup sorliup suliami allagaatinik paasissutissiisoqarnissaanik aalajangiinissamut pisinnaatitaaneranik apeqqut immikkoortumi matumani sammivara. Oqartussaasup pisinnaatitaanera pillugu ataatsimut malittarisassat immikkoortumi 3.2-mi sammivakka. Aningaasaqarnermut Nunamullu Namminermut Tunngasunut Naalakkersuisoqarfik (Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfik) suliami matumani allagaatinik paasissutissiisoqarnissaa pillugu aalajangiinissaminut pisinnaatitaanersoq immikkoortumi 3.3-mi sukumiinerusumik sammivara.

3.2. Allagaatinik paasissutissiisoqarnissaanik aalajangiinissamut pisinnaatitaaneq Oqartussaasup sorliup allagaatinik paasissutissiisoqarnissaanik aalajangiinissamut pisinnaatitaanera pillugu apeqqut paasitinneqarsinnaatitaaneq pilugu inatsisikkut (pisortat ingerlatsinerat pillugu paasitinneqarsinnaatitaaneq pillugu Inatsisartut inatsisaatigut nr. 9-kkut, 13. juni 1994-imeersukkut) aamma suliassat suliarineqartarnerat pillugu inatsisikkut (pisortat ingerlatsineranni suliassat suliarineqartarnerat pillugu Inatsisartut inatsisaatigut nr. 8-kkut, 13. juni 1994-imeersukkut) aalajangersaavigineqarpoq.

Allagaatinik paasitinneqarsinnaatitaaneq pillugu malittarisassat nalinginnaasut paasitinneqarsinnaatitaaneq pillugu inatsimmiipput. Suliarli aalajangiiffigineqartussaq suliami illua’tungiusoqarfiusoq pineqarpat, suliamilu illua’tungiusup taassuma suliami allagaatinik paasitinneqarnissani kissaatigippagu malittarisassat suliassat suliarineqartarnerat pillugu inatsimmiittut atorneqassapput.

Aallaaviusoq tassaavoq allagaatinik suliami ingerlatsinermi oqartussaasumit aalajangiivigineqartumi aalajangiivigineqartussamiluunniit ilaasunik paasitinneqarnissaq qinnutigineqarpat ingerlatsinermi oqartussaasoq suliami pissusiviusut pillugit aalajangiinissamut pisinnaatitaasoq allagaatinik paasissutissiisoqassanersoq aalajangiissaaq, tak. paasitinneqarsinnaatitaaneq pillugu inatsimmi § 15 aamma suliassat suliarineqartarnerat pillugu inatsimmi § 16.

Tamanna allagaatit oqartussaasumit allameersuunersut apeqqutaatinnagu atuuppoq, tak. John Vogterip atuakkiaani “Offentlighedsloven med kommentarer”-mi 1998-imeersumi qupperneq 263.

Sulianik piusoqarsinnaavoq suliap aalajangiivigineqannginnerani suliamik piareersaalluni suliarinninnermi oqartussaasut arlallit peqataaffigisimasaannik. Suliani taamaattuni ingerlatsinermi oqartussaasoq suliami pissusiviusut pillugit aalajangiinissamut pisinnaatitaasoq aamma tassaavoq suliami allagaatinik paasissutissiisoqassanersoq aalajangiinissamut pisinnaatitaasoq, tak. John Vogterip atuakkiaani siusinnerusukkut taaneqartumi qupperneq 264.

Allagaatinik paasitinneqarumalluni qinnutigisaq allagaatinut suliami aalajangiivigineqartussami ilaanngitsunut tunngasuuppat ingerlatsinermi oqartussaasoq allagaammik pineqartumik pigisaqartoq allagaatinik paasissutissiisoqassanersoq aalajangiissaaq, tak. paasitinneqarsinnaatitaaneq pillugu inatsimmi § 15, imm. 1-imi oqaaseqatigiit aappaat. Imaassinnaavoq oqartussaasut arlallit allagaatinik paasitineqarumalluni qinnuigineqarsinnaasut.

Ingerlatsinermi oqartussaasup allagaatinik paasitinneqarumalluni qinnutigisaq tiguguniuk allagaatinik paasissutissiisoqarnissaanik aalajangiinissamut pisinnaatitaanerluni siullertut nalilissavaa. Allagaatit paasissutissiissutigineqarnissaat kissaatigineqartut suliami aalajangiiffigisassami oqartussaasup aalajangiinissamut pisinnaatitaaffigisaani ilaanersut, imaluunniit – suliaq aalajangiiffigisassaanngitsoq pineqarpat – allagaatit pineqartut oqartussaasup piginerai - oqartussaasup misissussavaa.

Ingerlatsinermi oqartussaasup allagaatinik paasitinneqarumalluni qinnutigisaq tiguguniuk suliamillu suliarinninnissamut pisinnaatitaanngikkuni saaffiginnissut taanna oqartussaasumut eqqortumut sapinngisamik ingerlateqqinniassavaa, tak. suliassat suliarineqartarnerat pillugu inatsimmi § 7, imm. 2.

3.3. Aningaasaqarnermut Nunamullu Namminermut Tunngasunut Naalakkersuisoqarfiup (Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfiup) allagaatinik paasissutissiisoqassanersoq aalajangiinera Aningaasaqarnermut Nunamullu Namminermut Tunngasunut Naalakkersuisoqarfik (Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfik) aalajangiivoq eqqartuussissuserisup D-p Namminersorlutik Oqartussat iluanni kukkunersiuisut suliffeqarfimmi O-mi kukkunersiuineq pillugu nalunaarusiaannik paasitinneqarumalluni qinnutigisaa itigartinneqassasoq.

Suliami allagaatinik paasitinneqarumalluni qinnutigisaq Namminersorlutik Oqartussat iluanni kukkunersiuisut suliffeqarfimmi O-mi pissutsinik misissuineranni kukkunersiuineq pillugu nalunaarusiamut tunngasuuvoq. Nalunaarusiaq taanna A-p peersinneqarneranut tunngaviusut ilagaat. Taamaalilluni suliaq aalajangiiffigisassaq suliami illua’tungiusoqarfiusoq pineqarpoq.

Taamaalilluni suliami allagaatinik paasitinneqarumalluni qinnutigisaq suliarinissaanut pisinnaatitaaneq oqartussaasumi A-p peersinneqarnissaanik aalajangiinissamut pisinnaatitaasumiippoq, tak. suliassat suliarineqartarnerat pillugu inatsimmi § 16 aamma immikkoortumi 3.2-mi oqaaseqaatikka.

A-p peersinneqarnissaanik aalajangiinissamut pisinnaatitaaneq Ilinniartitaanermut, Ilageeqarnermut, Kultureqarnermut Naligiissitaanermullu Naalakkersuisoqarfimmiippoq, tak. immikkoortumi 2.2-mi oqaaseqaatikka. Taamaattumik Naalakkersuisoqarfik taanna aamma tassaavoq allagaatinik paasissutissiisoqassanersoq aalajangiinissamut pisinnaatitaasoq. Taamaalilluni Aningaasaqarnermut Nunamullu Namminermut Tunngasunut Naalakkersuisoqarfik (Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfik) allagaatinik paasissutissiisoqassanersoq aalajangiinissaminut pisinnaatitaanngilaq. Allagaatinik paasitinneqarumalluni qinnutigisap aalajangiivigineqarnerani pisinnaatitaanerup tunngaviusumik amigaataanera pissutigalugu isumaqarpunga aalajangiinerup ilaata tigussaasunut tunngasortaanik isummerfiginninnissannut pissutissaqarnanga.

4. Saaffiginnissutima akineqartarneri

Ilinniartitaanermut, Ilageeqarnermut, Kultureqarnermut Naligiissitaanermullu Naalakkersuisoqarfik suliamik matuminnga suliarinninninnut atatillugu qinnuigaara suliaq pillugu oqaaseqaateqaqqullugu. Aningaasaqarnermut Nunamullu Namminermut Tunngasunut Naalakkersuisoqarfiup (Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfiup) akissutaa tiguara.

Suliaq pillugu tusarniaaneq oqartussaasumut nassiukkukku oqartussaasup taassuma tusarniaaninnut akissutaanik tigusaqarnissara naatsorsuutigisariaqarpara. Tamatumunnga manna pissutaavoq, tassalu suliamik oqartussaasumut saqqummiussiguma akissutip tigusama oqartussaasup pineqartup suliaq pillugu nassuiaatigissagaa nalornissutigineqartariaqanngitsoq, matumani suliassaqarfimmi periaaseq pillugu nassuiaasoqarsimappat nassuiaat taamaattoq kiisalu oqartussaasup pineqartup inatsiseqartitsinermik paasinninnera ilanngullugit eqqarsaatigalugit. Tamanna Ombudsmandi pillugu inatsimmi § 18, imm. 2-mi erseqqissumik aamma tunngaviusoq, tassuunalu aalajangersarneqarpoq oqartussaasut sulininni pineqartunut ilaatinneqartut oqaaseqaateqaqqullugit piumasaqarfigisinnaagikka.

Tamanna tunngavigalugu Ilinniartitaanermut, Ilageeqarnermut, Kultureqarnermut Naligiissitaanermullu Naalakkersuisoqarfiup tusarniaaninnut akissuteqarnissamik Aningaasaqarnermut Nunamullu Namminermut Tunngasunut Naalakkersuisoqarfimmut (Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfimmut) isumagisassanngortitsisimanera ajuusaarnartutut isigaara.”

Sulisitsisutut pisinnaatitaaneq, matumani atorfeqartitaasut peersinneqarnissaannik aalajangiinissamut pisinnaatitaaneq ilanngullugu eqqarsaatigalugu. Ombudsmandip saaffiginnissutaasa akineqartarnerat