Soraarsitsineq suleqatigiinnermi ajornartorsiutinik tunngaveqartoq. Suliamut atatillugu oqaloqatiginnittarneq pillugu malittarisassat malinneqarsimannginnerat. Pissutsinik soraarsitsinermut tunngavilersuutigineqartunik amigartumik erseqqissaasimaneq.

Suliffeqarfiup imminut aquttup X-ip suleqatigiinnermi ajornartorsiutit pissutigalugit soraarsitsineranik Aningaasaqarnermut Naalakkersuisoqarfiup atortussanngortitsisimanera A-p Ombudsmandimut naammagittaalliuutigaa.

A qaammatini pingasuni atorfeqartitaareerluni oqaloqatigineqarnissaminut siumut kalerrinneqaqqaarani aggeqquneqarpoq, tassanilu oqarfigineqarluni suliffeqarfiup X-ip paasinninnera unaasoq suleqatigiinnermi ajornartorsiuteqartoqartoq. Suliffeqarfiup X-ip oqaloqatigiinnermik suliamut atatillugu oqaloqatigiinnertut suliarinninnginnermigut A-p sulisutut tunngaviusumik illersugaaneranik sumiginnaasimanera Ombudsmandip isorisarialittut isigaa.

A-p soraarsitsineq sioqqullugu suliami illua’tungiusutut isumaanik tusarniaanermi A-p ilaatigut sulisunik allanik suleqateqarnikkut ajornartorsiuteqarnera suliffeqarfiup X-ip pingaartillugu isiginiarpaa, suliffeqarfilli X tamatumunnga atatillugu sulisunik pineqartunik pisimasunilluunniit pineqartunik taasaqanngilaq, A-lli pissusilersornera ataatsimut pingaarnerusutigullu isornartorsiorlugu. A-p suliami illua’tungiusutut isumaanik tusarniaanermi suliffeqarfiup X-ip pissutsinik soraarsitsinermut tunngavilersuutaasunik arlalinnik naammattumik erseqqissaasimannginnera Ombudsmandip isorisarialittut isigaa.

Suliffeqarfiup X-ip A-mik soraarsitsinnginnermini suleqatigiinnermi ajornartorsiutinik atorfinitsitsisarneq pillugu inatsiseqartitsinermi qisuariaammik sakkukinnerusumik atuinikkut aaqqiiniaqqaaraluarsimannginnermigut ingerlatsineq pillugu inatsiseqartitsinermi pisumut naapertuuttumik iliuuseqarnissamik piumasaqaammik sumiginnaasimanera Ombudsmandip isorisarialittut aammattaaq isigaa.

Kiisalu Aningaasaqarnermut Naalakkersuisoqarfiup oqartussaasutut qulliunerusutut naammagittaalliorfissatut pissutsit taaneqartut uparuarnissaannut pissutissaqarani isumaqarsimanera Ombudsmandip isorisarialittut isigaa (oqaaseqaat 27. oktober 2015-imeersoq, j.nr. 2014-323-0051).

[...]

3. Suliap ingerlasimanera

A suliffeqarfimmi X-imi 1. september 2013-imi atorfinitsinneqarpoq. A isumaqatigiissut (overenskomst) tunngavigalugu atorfinitsinneqarpoq, atorfinitsinneqarnerani piffissaq misiligutaasumik suliffissaq isumaqatigiissutiginagu.

Pisortaq Z aamma A 29. november 2013-imi ataatsimiissimapput. Pisortaq Y imaqarniliortuuvoq. Imaqarniliamit ilaatigut makku erserput:

“[...] sapaatit akunnerini kingullerni sulisorpaalussuit allaffinnut [pisortap Z-ip, uanga ilanngussara] isertarput sulilernerpillu kingornatigut [...] suleqatigiinnerat ajorsilluinnarsimasoq oqaluttuarisarlugu. Ulluinnarni suleqatigiinnermi ataavartunik massakkut ajornartorsiuteqalersimavoq, assortuuttoqartualersimallunilu [...] nanertuutaasumik, aamma suliassat naammassiniarneqarneri, sullitat, suliassat suliarineqarneri suleqatigineqartartullu eqqarsaatigalugit pitsaanngitsumik sunniuteqartumik. Uanga naliliinera unaavoq [...] suleqatigiinnerat unittuuissimasoq aserorluinnarsimallunilu. Ukiuni qulini [suliffeqarfimmi X-imi] sulininni suleqatigiinnermik taama ajortigisumik siusinnerusukkut misigisaqarsimanngilanga.

Paasissutissarpassuit tigusakka ilaagut makku eqqarsaatigalugit assigiipput:

“[A] arlaannik oqarfigigaangatsigu soorlu paasineq ajorai tusarnaarnerluunniit ajortoq.”

“[A-p] arlaannik apeqqutai akigaanni arlaleriarluni taannarpiaq apeqqutigeqqikkajuttar-paa.”

“[A-p] suliassani soorlumi paasisimanngikkai.”

“Tamakku pingaaruteqanngitsut pillugit oqallinnerpassuarnik nassataqartarsimapput, pineqartut taakkuusut uteqattaartuarlugit.”

Qaammatit pingasut kingulliit ingerlaneranni [...]-ni attaveqatigiinneq suleqatigiinnerlu ima ajortigilersimapput tamanna sullitanut suliassanillu naammassinninniarnermut aamma erseqqissumik sunniussimalluni, tak. paasissutissat tiguneqartut:

[Suliffeqarfik X] qinnuigineqarpoq silasiorfissamik neqeroorut ([suliffeqarfimmut X-imut] suliassatsialassuaq) [ingerlatami] misissuiffimmut nutaamut nassiuteqqullugu. Tamanna oqallinnerpassuarnik nassataqarpoq, [pisortallu Z-ip] naggataatigut qinnuigaatit neqeroorut nalinginnaasoq akimigut naleqquttoq suliareqqullugu. Tamatuma kingornatigut qupperneq A4 suliaraat, oqaasertaqalaarluni assiliartalik, akilli pillugit paasissutissanik ilaqanngitsoq, taannalu sullitamut nassiussimavat [suliffeqarfimmi X-imi] sulisut pisortaqatigiillu annerusumik isumasioqqaarnagit. (Suliassamik taassuminnga suliarinninnerpit pitsaassusia [suliffeqarfiup X-ip] akuerisinnaanngilaa, tak. sullitamut attaveqannginneq, malitseqartitsinnginneq nalinginnaasumillu pitsaasumik ussassaarinnginneq).

[Ingerlataq] pillugu isumaqatigiissut sullitatta annersaallu atsioqatigiissimavarsi. Tunniussinissamut sapaatit akunneri sisamat piffissaliunneqarsimapput. Aallarteqqullutit qinnuigineqarputit; sapaatilli akunnerinik marlunnik-pingasunik kinguarsaasimavutit, tunniussivissallu sapaatit akunnerannik ataatsimik kinguartinneqarnissaa tamatuma kingornatigut siunnersuutigisimallugu. Suliassap immikkoortuanik siullermik aallartinnialuusaamik aallartikkavit ilitsersorneqarputit qinnuigineqarlutillu aperisaqqullutit – taamaaliorsimanngilatilli. Suliassap immikkoortua siulleq sulisup allap naggataatigut tigusariaqarsimavaa, illillu tamatuma kingornatigut sapaatit akunnerisa naanerat atorpat suliassap immikkoortuata aappaa naammassiniarlugu, nalunaarusiarlu allaqqissaarniarlugu.

Pisortaqatigiit mailimik 28.10-mi aamma nassippatit, oqaatigalugu [...-t] [...] akit il.il. pil-lugit ingerlatseriaasia pillugu eqqumiitsumik assortuuteqatigigit.

Eqikkaallluni inerniliineq

Pissutsit qulaani taaneqartut [suliffeqarfiup X-ip] akuerisinnaanngilluinnarpai, atorfinitsinneqarninnilu allakkani aallaqqaasiummut uunga assortuulluinnartuullutik: [...-mut] oqimaaqatigiissumik pissuseqarneq aamma ilisimasanik avitseqatigiinnerup qitiutinneqarnera [...] sulinerannut sulisuinullu pingaaruteqarpoq.

[...]

[Pisortaq Z]: A-p pisut eqqarsaatigissagai sapaatillu akunnerata naanera qaangiuppat oqaaseqaatiminik saqqummiussisinnaasoq siunnersuutigaa.” (Atorfeqarfimmi nutsigaavoq)

A oqaloqatigiinnerup kingornatigut oqaloqatigiinneq pillugu nammineq imaqarniliorpoq, taannalu suliffeqarfimmut X-imut tamatuma kingornatigut paasissutissiissutigalugu.

Pisortaq Z aamma A 3. december 2013-imi oqaloqatigiipput, A-llu suliunnaarsinneqarnini pillugu nalunaarut allakkallu tassani tiguai.

Suliffeqarfiup X-ip A allakkatigut (soraarsitsissamaarneq pillugu allakkatigut) 13. december 2013-imeersutigut nalunaarfigaat ingerlatamut [...-tut] atorfianit soraarsinneqassamaartoq. Allakkanit pisortamit Z-imit allanneqarsimasunit ilaatigut makku erserput:

“Ajuusaarutigalugu nalunaarutigisariaqarpara [immikkoortortaqarfimmi Y-mi [...-tut] atorfinnit [suliffeqarfiup X-ip] soraarsissamaaraatit.

Tallimanngornermi 29. november 2013-imi ataatsimiinnermi oqaloqatigiissutigineqartutut illit [...-llu], pingaartumillu [...-p], akunnissinni suleqatigiinnermi ajoraluartumik ajornartorsiuteqalersimavoq.

[...-mut] suleqatigiinnikkut ajornartorsiuteqarneq taamaalilluni ajorsiartorsimavoq, illit nammineq nassuerutigisattut toqqaannartumik oqqaterujussuartarninngorsimalluni. Imaassorinarpoq taamatut angusaqarfiunngitsumik sivisoorujussuarmillu assortuuttoqartarsimasoq, taakkulu assortuussutini allani nanginneqartarsimasut.

29. november 2013-imi ataatsimiinneq pillugu imaqarniliaq ilanngullugu nassiunneqartoq innersuussutigineqarpoq, matumani ajornartorsiutit [suliffeqarfiup X-ip] suliassaasa naammassiniarneqarnerat eqqarsaatigalugu ajornartorsiutinik nassataqarnera nassataqarsinnaaneralu ilanngullugit eqqarsaatigalugit.

[-mi] aaqqiagiinnginnerit suleqatigiinnikkullu ajornartorsiutit taamaattut siusinnerusukkut misigineqartarsimanngillat, ajornartorsiutillu taakku illit sulilernerpit kingornatigut ajoraluartumik pilersimasorinarput.

[...] sulisuini ataatsimut ilisarnaataavoq taakku isumaqartut illit [...] sulisui eqqarsaatigalugit tusarnaarnissaat, paasinissaat attaveqarfiginissaallu ajornartorsiutigigit, tak. assortuussutaareersunik kingusinnerusukkut assortuussuteqartarneq pillugu qulaani taaneqartut, taamaattoqarneratalu sulisut arlallit eqqarsaatigalugit suleqatigiinnikkut ajornartorsiutit illillu suliassiissutigineqartumik pitsaasumik akuerineqarsinnaasumillu naammassinnissinnaaninnik tatiginnikkunnaarneq pilersissimagai. Pingaartumik pineqartut taakkuusut pillugit assortuunnerni illit malartaattarnerit aamma immikkuualuttut pineqartullu pingaaruteqartuaannanngitsut pisariaqanngitsumik aporaassutaasalersimasut.

Uanga naliliinera unaavoq ajornartorsiutinut akisussaaffik annerpaaq ilinniittoq. [...-ni] peqataaginnarnerpit suleqatigiinneq eqqarsaatigalugu pitsanngoriaatinik nassataqarsinnaanera piviusorsiortuunngitsutut isigaara.

Ingerlatsineq pillugu inatsiseqartitsinermi tunngavilersuisarneq pissutigalugu ilinnut [suliffeqarfiup X-ip] oqaatigisariaqarpaa aaqqiagiinngissuteqarneq suliassanngortinneqassappat ajornartorsiutit oqaatigineqartut ilisimannittunik sassartitsinikkut uppernarsarneqarsinnaammata.

[Suliffeqarfiup X-ip] angissusia/mikissusia [-mut] tunngasunik ilisimasaqarninnut ataneqartillugu pissutigalugu [suliffeqarfiup X-ip] iluani allamut nuutsinneqarnissannut suliamilluunniit allamik neqeroorfigineqarnissannut periarfissaqanngilaq. [Suliffeqarfik X] suliffeqarfittut nammineertitaasutut tassaavoq Kalaallit Nunaanni Namminersorlutik Oqartussat ilaat. Taamaattumik allamut inissinneqarnissanni Naalakkersuisoqarfik ikiuussinnaanersoq apeqqutigaara, naliliisoqarporli pisinnaasatit immikkuullarissut tunngavigalugit Naalakkersuisoqarfiup taassumaluunniit ataani immikkoortuni inissinneqarnissannut periarfissaqanngitsoq.

Tamanna tunngavigalugu nalunaarutigineqarpoq [suliffeqarfiup X-ip] funktionærit pillugit Danmarkimi inatsimmi § 2, imm. 2-mi taaneqartutut piffissalerlutit soraarsissamaaraatit, tak. atorfinitsinneqarninni allakkat. Tassunga tunngaviusoq sulisitsisup nalinginnaasumik aqutsisinnaatitaaneraniippoq.

Allakkat uku imarisaallu pillugit oqaaseqaatinik suliami inaarutaasumik aalajangiisoqannginnerani suliassat suliarineqartarnerat pillugu inatsimmi, Inatsisartut inatsisaanni nr. 8-mi, 13. juni 1994-imeersumi, § 19 tunngavigalugu saqqummiussisinnaatitaavutit. [...]” (Atorfeqarfimmi nutsigaavoq)

A-p soraarsitsissamaarnermik allakkat pillugit oqaaseqaatini allakkatigut 27. december 2013-imeersutigut saqqummiuppai. Allakkanit taakkunannga ilaatigut makku erserput:

“[...] Imaqarniliaq amigartoq illuinnaasiortorlu allakkanut 13. december 2013-imeersunut [soraarsitsissamaarneq pillugu allakkanut, uanga ilanngussara] ilanngullugu nassiunneqarpoq. Taamaattumik 29. november 2013-imi aamma 3. december 2013-imi ataatsimiinnivut pillugit uanga nammineq imaqarniliakka ilanngullugit nassiuppakka, ilanngullugit nassiunneqartut takukkit.

[immikkoortortaqarfimmi Y-mi] [...-ni] pitsaanngitsumik suleqatigiittoqarneranik oqaatigisat ingasattajaagaapput, piviusorlu unaavoq [immikkoortortaqarfiup Y-p] suliassani pitsaassuseqartumik naammassisarai, naak sulisumi affaat nutaajugaluartut.

Imaqarnilianni 29. novemberimeersumi allapputit [suliffeqarfiup X-ip] akit pillugit ingerlatseriaasia pillugu mailimik uannit 28. oktoberimi tigusaqarsimallutit. Mailip naatsup akit pillugit ingerlatseriaatsimik qulaajaasuunngitsup suliarineqarneranut qaammatingajak illit atorsimallugu allanniarlugu puigorsimavat. Kukkullutit allapputit [suliffeqarfik X] qinnuigineqarsimasoq [ingerlataq] pillugu neqeroorut nassiuteqqullugu. Imaapporli sivisuumik ussassaaruteqareerluta [ingerlataq] pillugu suliap “Reference Sheet”-ip nassiunneqarnera iluaqutigisimagipput, taamaalillutalu sullitarput attaveqarfigilerlugu. Kukkullutit allapputit qinnuigineqartunga neqeroorut nalinginnaasoq akimigut naleqquttoq suliareqqullugu. Ataqatigiinneqarnermi tassani akit pillugit ingerlatseriaaseq qulaajaavigisimanngisaannakkat ilisimassallugu iluaqutaasimassagaluarpoq. Neqeroorullumi piffissap taamaalinerani [suliffeqarfiup X-ip] sulliviani suliarineqareerluni piareersimavoq.

Illit ilusilersorluagaanngitsumik saassussiniarpalaartumillu pissusilersornerit, tak. imaqarniliakka 29. november 2013-imeersoq aamma 3. december 2013-imeersoq, immikkoortortaqarfiullu nutaap ingerlanniarneqarnera eqqarsaatigalugit uannik eqqumiiginaqisumik suliunnaarsitsinerit uannut [immikkoortortaqarfimmi Y-mi ingerlatani [...] atorfinerlaamut nanertuutaasorujussuuvoq.

[...]” (Atorfeqarfimmi nutsigaavoq)

Suliffeqarfiup X-ip A immikkoortortaqarfimmi Y-mi ...tut atorfianit allakkatigut 16. januar 2014-imeersutigut soraarsippaat. Allakkanit pisortamit Z-imit allanneqarsimasunit ilaatigut makku erserput:

“[...] Allakkanni oqaatigaat imaqarniliaq amigartoq illuinnaasiortorlu [suliffeqarfiup X-ip] allagaanut 13. december 2013-imeersunut ilanngullugu nassiunneqarsimasoq, taamaattumillu 29. november 2013-imi aamma 3. december 2013-imi ataatsimiinnerit pillugit illit nammineq imaqarniliatit ilanngullugit nassiukkitit. Suleqatigiinnermi ajornartorsiutit pillugit apeqqut toqqaannartumik akisimanngilat, tassami suliffimmi pissutsit pillugit oqaatigineqartut ingasattajaagaasut oqaatigiinnarakku. Akit pillugit ingerlatseriaasaeq aamma neqeroorummik nassitsineq pillugu pissutsit aammattaaq innersuussutigaatit.

[Suliffeqarfiup X-ip] akit pillugit ingerlatseriaasia pillugu ilisimatinneqarputit taanna 2006-imili annikitsutigut aaqqiissuteqarfigineqarluni aalajangersimasumik atuussimasoq. Taamaakkaluartoq akit pillugit ingerlatseriaatsip qulaajarneqarnissaa uannut sulisunullu allanut apeqqutigisaqattaartarsimavat.

Neqeroorummik nassiussineq pillugu oqaatigaat [ingerlataq pillugu] neqeroorut nassiuteqqullugu qinnuigineqarsimanngitsutit. Tamanna [...-ni] sulisunit [...-llu] pisortaanit akerlilerneqarpoq, taakkumi immikkoorlutik allakkatigut oqaatigimmassuk akinik neqeroorutip nassiunneqarnissaanut akisussaaffik ilinnut tunniunneqarsimasoq, illilli qaammatit arlallit nangaareerlutit suliat pillugit naqitaq akit pillugit paasissutissartaqanngitsoq nassiussimagit.

Allakkannut ilanngussami [A-p ataatsimiinnerit pillugit imaqarniliai, uanga ilanngussara] oqaatigineqarpoq suleqatigiinnermi ajornartorsiuteqartoqarnera illit misigisimanngikkit. Taamatut oqarneq 29. novemberimi ataatsimiinnermi illit sakkortuumik pissusilersorninnut akerliulluinnarpoq, tassani [...] sakkortuumik saassuttaqattaarpat, “tamarmillu tusaasinnaasaannik oqqanneq” aamma “oqaatigisavut timitaqartittarpavut isummavullu aalajangiusimasarlugit” innersuussutigalugit. Suleqatigiinnermi ajornartorsiutinik ilisimasaqannginnerarnerit uppernanngilluinnarpoq, tassami [...] sapaatit akunnikkaartumik ataatsimiinnerini qaammatini arlalinngulersuni suliassiissutigineqartut naammassiniaqqullugit nukingisaarneqartarsimagavit.

Sulisut arlallit ilinnik suleqateqarnermi ajornartorsiuteqarlutik oqartarnerat eqqarsaatigalugu oqaatigineqartut taakku suliamut matumunnga atatillugu allaganngorlugit pissarsiarineqarput. Oqaatigineqartut taakkua isornartorsiuinermi pingaartutut qitiusoq uppernarsarpaat, tassalu illit suleqatigineqarninni ajornartorsiuteqartoqartoq, tassalu sammisat pillugit angusaqarfiunngitsumik oqqattarnerpassuit, kingusinnerusukkut aallarteqqinneqartartut pineqartut.

Aammattaaq oqaatigineqarpoq [...-ni] sulisut tusarnaarnissaat, paasinissaat attaveqarfi-ginissaallu ajornartorsiutigigit, illilli isummat maliinnarlugu ingerlasartutit, tamatumalu ilimanarsisippaa pisuni pingaartuni susoqarnera paasineq ajorit.

Taamaattumik suliunnaarsinneqarnerit tunngavilersorluagaasutut isigineqarpoq, uangami […-llu] sulisuisa suliassiissutigineqartut pitsaassuseqarluartumik akuerineqarsinnaasumillu naammassineqarsinnaanerat illit [...-tsiillutit] upperiunnaaratsigu.

[Suliffeqarfiup X-ip] eqikkaalluni paasinninnera suli unaavoq illit tunginnit suleqatigiinnikkut ajornartorsiuteqartoqarnera uppernarsarneqarsinnaasoq, suleqatigiinnermilu ajornartorsiuteqarnermut akisussaaffik annerpaaq ilinniittoq. Taamaattumik isumaqartoqarpoq akerliliissuteqarnikkut nutaanik illilluunniit siusinnerusukkut soraarsissamaarneqarninnik allanngortitsisinnaasunik saqqummiussisimanngitsutit. Oqaaseqaatit saqqummiunneqartut aamma eqqarsaatigalugit.

Allakkani 13. december 2013-imeersuni tunngavilersuutitut oqaatigineqartut aalajangiusimaneqarput, allakkallu taakku annertunerusutigut aamma innersuussutigineqarput.

Taamaattumik [suliffeqarfik X] imatut aalajangiivoq:

[Immikkoortortaqarfimmi Y-mi] [...-tut] atorfinnit matumuuna soraarsinneqarputit, taamaalillutit Naalakkersuisut (Namminersorlutik Oqartussat) aamma [...] isumaqatigiissu-taanni [...-mi] 14. februar 2013-imeersumi qaammammik ataatsimik qaammatip naaneranut sivisussusilimmik piffissaliussaq atorlugu, tak. Danmarkimi funktionærit pillugit inatsimmi § 2, imm. 2, 2014-imi februarip naanerani soraassallutit.

Soraarsitsineq nalinginnaasumik aqutsisinnaatitaanermik aamma tunngaveqarpoq. [...]” (Atorfeqarfimmi nutsigaavoq)

A-p soraarsitsineq uannut allakkatigut 7. marts 2014-imeersutigut naammagittaalliuutigaa, matumani suliamut attuumassuteqanngitsunik tunngaveqarneq, malersuineq pissaanerullu ingasattajaartumik atorneqarnera ilanngullugit eqqarsaatigalugit.

A-p naammagittaalliuutaa Avatangiisinut Pinngortitamullu Naalakkersuisoqarfimmut 11. april 2014-imi ingerlateqqillugu nassiuppara, naammagittaalliuut Naalakkersuisoqarfiup oqartussaasutut qulliunerusutut naammagittaalliorfissatut suliarissagaa, matumani soraarsinneqannginnermini mianersoqquneqarsimasariaqannginnerluni Naalakkersuisoqarfiup suliamik suliarinninnerminut atatillugu naliliiffigissagaa A-p qinnutigisaatut.

Suliffeqarfik X Aningaasaqarnermut Nunamullu Namminermut Tunngasunut Naalakkersuisoqarfiup suliassaqarfianut kingusinnerusukkut nuunneqarpoq.

Aningaasaqarnermut Nunamullu Namminermut Tunngasunut Naalakkersuisoqarfimmi Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfiup allakkani 4. august 2014-imeersuni ilaatigut oqaatigaa A-mik soraarsitsineq suliamut attuumassuteqartut tunngavigalugit pisimasutut isigigini, naak A piareersarnissaminut piffissaqarsinnaaqqullugu 29. november 2013-imi ataatsimiinneq pillugu siusinnerusukkut ilisimatinneqarsimasinnaalluaraluartoq. Allakkanit taakkunannga ilaatigut makku erserput:

“[...]

Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfiup naliliinera:

Suliamut attuumassuteqanngitsunik tunngaveqarneq:

Pisortat ingerlatsineranni suliassat suliarineqartarnerat pillugu Inatsisartut inatsisaanni nr. 8-mi, 13. juni 1994-imeersumi (suliassat suliarineqartarnerat pillugu inatsimmi) § 19-ikkut aalajangersarneqarpoq innuttaasoq ingerlatsineq pillugu inatsiseqartitsineq tunngavigalugu aalajangiinermi suliami illua’tungiusutut isummaminik tusarniaavigineqartassasoq. 29. november 2013-imi ataatsimiinneq aalajangiinertut pissuseqanngilaq. Imaqarniliamit tassannga ersertutut 29. november 2013-imi ataatsimiinnermi [pisortarlu Z] oqaloqatigiippusi, isornartorsiutigineqartullu pillugit oqaaseqaateqarnissannut tassani periarfissaqarputit. 29. november 2013-imi ataatsimiinneq naggaserlugu siunnersuutigineqarpoq pisut eqqarsaatigissagitit oqaaseqaatissaqaruillu taakku sapaatit akunnerata naanerata kingornatigut uterfigissagitit. Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Naalakkersuisoqarfiup naliliinera unaavoq suliunnaarsinneqannginninni 29. november 2013-imi ataatsimiinnermi saqqummiunneqartut pillugit oqaaseqaateqarnissannut periarfissaqarsimasutit. 13. december 2013-imi suliami illua’tungiusutut isummannik inatsisikkut aalajangersagaasumik tusarniaavigineqarputit, tak. suliassat suliarineqartarnerat pillugu inatsimmi § 19.

Malersuineq:

Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfik isumaqarpoq pissusiviusut arlallit illit sulisutut malersorneqarninnik akornusersorneqarninnilluunniit uppernarsaasinnaasut pillugit saqqummiussaqarsimanngitsutit. 29. november 2013-imi ataatsimiinneq suliamut atatillugu oqaloqatiginninnerunngilaq, taamaattumillu ataatsimiinnissap ilisimasaarutiginissaa inatsisikkut piumasaqaataanani. 29. november 2013-imili ataatsimiinneq pillugu siusinnerusukkut ilisimatinneqarsimasinnaalluaraluarputit.

[...] Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfiup 29. november 2013-imi aamma 3. december [2013-imi] ataatsimiinnginnerni ilimasaarneqarsimannginnerit suliamut attuumassuteqanngitsutut isiginngilaa, naak 29. november 2013-imi ataatsimiinneq pillugu siusinnerusukkut ilisimatinneqarsimasinnaalluaraluartutit.

Pissaanermik ingasattajaartumik atornerluineq:

Sulisitsisup sulisuminik suliunnaarsitsisinnaanera nalinginnaasumik aqutsisinnaatitaanermiippoq. Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfik isumaqarpoq pissaanermik ingasattajaartumik atornerluisoqarsimanngitsoq.

[Suliffeqarfimmit X-imit] pissutissaqanngitsumik soraarsitsineq:

Soraarsitsineq pissutsit arlallit tunngavigalugit pisimavoq, pingaartumilli [...-mik] suleqateqarninni ajornartorsiummik tunngaveqarluni. [...-p] [...-llu] akornanni pissutsit oqimaaqatigiissuunissaasa pingaaruteqassusiat [suliffeqarfimmut X-imut] ima pingaaruteqartigaaq tamanna atorfinitsinneqarnerit pillugu allakkani 16. august 2013-imeersuni toqqaannartumik allanneqarsimalluni. Pissutsit ajornerat – “tamarmillu tusaasinnaasaannik oqqassimanersi aporaannermik naggaserneqartoq” - 29. november 2013-imi oqaloqatigiinneq pillugu imaqarniliami ([pisortap Y-p] imaqarniliaani) nassuerutigaat. 29. november 2013-imi oqaloqatigineqarnissamut aggeqquneqaravit qaammatini pingasuinnarni atorfeqartitaasimavutit, piffissallu taassuma sivisunersaani suleqatigiinnermi ajornartorsiuteqartoqarsimavoq. Pisortaqatigiit allamut inissinniarsimagaluarpaatsit, tamannali ajornarsimavoq. Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfiup naliliinera unaavoq soraarsitsineq suliamut attuumassuteqartut tunngavigalugit pisimasoq.

Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfiup aalajangiinera:

Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfik isumaqarpoq 29. november 2013-imi ataatsimiinneq pillugu siusinnerusukkut ilisimatinneqarsimasinnaalluaraluartutit, taamaalillutit piareersarnissamut periarfissaqarsinnaaqqullutit. Taamaakkaluartoq Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfik naliliivoq soraarsitsisoqarnissaanik aalajangiineq suliamut attuumassuteqartut tunngavigalugit pisimasoq.

Soraarsinneqannginninni 29. november 2013-imi ataatsimiinnermi isornartorsiutigineqartut pillugit oqaaseqaatinik saqqummiussinissannut periarfissaqarsimavutit. Suliami illua’tungiusutut isummannik soraarsitsissamaarneq pillugu allakkatigut 13. december 2013-imeersutigut tusarniaavigineqarsimavutit. [Suliffeqarfiup X–ip] allamut inissinniarsimagaluarpaatit. Piffissami sivikitsumi (qaammatini pingasuni) atorfeqartitaasimavutit, piffissallu taassuma sivisunersaani suleqatigiinnermi ajornartorsiuteqartoqarsimavoq. [...-p] [...-llu] akornanni pissutsit oqimaaqatigiissuunissaasa pingaaruteqassusiat atorfinitsinneqarnerit pillugit allakkani 16. august 2013-imeersuni toqqaannartumik allanneqarsimavoq. Pissutsit ajornerat illit nammineq nassuerutigaat.

Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfik qulaani taaneqartut tunngavigalugit naliliivoq soraarsitsineq suliamut attuumassuteqartut tunngavigalugit pisimasoq. [...]” (Atorfeqarfimmi nutsigaavoq)

A uannut allakkatigut 11. august 2014-imeersutigut naammagittaallioqqippoq, naammagittaalliuumminilu 7. marts 2014-imeersumi naammagittaalliuutigineqartut innersuussutigalugit.

Aningaasaqarnermut Nunamullu Namminermut Tunngasunut Naalakkersuisoqarfik allakkatigut 15. september 2014-imeersutigut qinnuigaara suliaq pillugu oqaaseqaateqaqqullugu. Naalakkersuisoqarfik tamatumunnga peqatigitillugu qinnuigaara suliffeqarfiup X-ip oqaaseqaataa pissarsiariniaqqullugu. Naalakkersuisoqarfik kiisalu suliffeqarfik X aammattaaq qinnuigaakka A pisumut naapertuuttumik iliuuseqartarnermik tunngavik isiginiarlugu soraarsinneqannginnermini mianersoqquneqartariaqarsimannginnersoq oqaaseqaamminni nassuiaqqullugu. Naalakkersuisoqarfik kiisalu suliffeqarfik X tamatuma saniatigut qinnuigaakka suleqatigiinnermi ajornartorsiutit suut A-p soraarsinneqarneranut atatillugu pingaartillugit isiginiarneqarsimanersut erseqqissaqqullugu.

Aningaasaqarnermut Nunamullu Namminermut Tunngasunut Naalakkersuisoqarfiup akissutaa allakkatigut 20. november 2014-imeersutigut tiguara, tassungalu suliffeqarfiup X-ip uannut akissutaa 7. oktober 2014-imeersoq ilanngullugu nassiunneqarpoq. Naalakkersuisoqarfiup akissutaanit ilaatigut makku erserput:

“[...]

1 pillugu. Pisumut naapertuuttumik iliuuseqartarneq:

[A] piffissami sivikitsumi (qaammatini pingasuni) atorfeqartitaasimavoq. Piffissap taassuma sivisunersaani suleqatigiinnermi ajornartorsiuteqartoqarsimavoq. Pingaartumik [...-mut] tunngasuni suleqatigiinnermi ajornartorsiuteqartoqarsimavoq. Tamanna [A-p] nammineq nassuerutigaa. [...-p] [...-llu] akornanni pissutsit oqimaaqatigiissuunissaasa pingaaruteqassusiat aallaqqaataaniilli A-mut erseqqissimavoq – tamannami A-p atorfinitsinneqarnera pillugu isumaqatigiissummi toqqaannartumik allanneqarsimammat.

Qulaani taaneqartut tunngavigalugit naliliisoqarpoq pisumut naapertuuttumik iliuuseqartarneq isiginiarlugu soraarsitsisoqannginnerani mianersoqqussuteqartoqartariaqarsimanngitsoq.

2 pillugu. Suleqatigiinnermi ajornartorsiutit:

Suleqatigiinnermi ajornartorsiutit suut soraarsitsinermi pingaartillugit isiginiarneqarsimanerat eqqarsaatigalugu “[A-p] [...-ni] sulisunik suleqateqarnermi ajornartorsiutai pillugit allakkiaq” oqartussaasup qulliunerusup naammagittaalliorfissap suliamik suliarinninneranut atatillugu [pisortap Z-ip] suliarisimasaa innersuussutigineqarpoq. [...] (Atorfeqarfimmi nutsigaavoq)

Suliffeqarfiup X-ip akissutaanit pisortamit Z-imit suliarineqarsimasumit ilaatigut makku erserput:

“[...] november 2013-imi sulinermut atatillugu angalaninnit uterama [imnmikkoortortaqarfimmi Y-mi] sulisut [A-p] atorfinerlaap aporaaffigineqartarnera aalassassimaarutigisorujussuuaat, pingaartumillu suliffeqarfimmi X-imi [...-p]. Sulisut ataasiakkaat uannut ingerlaavartumik saaffiginnittarput, [ A-millu] ulluinnarni suleqateqarnerminni ajornartorsiutitik aporaattarnitillu [...-ni] sulisut suliassaminnik naammassiniarnerinut ulluinnarni nanertuutaasut, sullitanullu suliassat suleqatigisartakkallu eqqarsaatigalugit pitsaanngitsunik kinguneqartut oqaluttuarisarlugit.

Paasissutissat tiguneqartut ilimanarsisippaat atorfinerlaap [A-p] [immikkoortortaqarfimmilu Y-mi] sulisut suleqatigiinnerat aserorluinnarsimasoq. Ukiuni qulini [suliffeqarfimmi X-imi] atorfeqartitaaninni suleqatigiinnermik taama ajortigisumik siusinnerusukkut misigisaqarsimanngilanga. Uanga nalileeqqaarnera unaavoq aporaattarnerit killissartik qangarsuarli qaangersimagaat, taamaalillunillu tatiginninnerup pitsaasumillu suleqatigiinnerup pilerseqqinniarnissaat ajornakusoorluinnassasoq, kiisalu sulisoqarnikkut sullitanullu attuumassuteqartutigut annaasat erseqqippallaalereersimasut. Allatut ajornartumik oqaatigisariaqarpara pissutsit sukumiisumik pilertortumillu aaqqinneqanngippata suleqatitsialaat allamut nuunniarnissaminnut massakkut pissutissaqarlualersinnaasut.

Pisumut naapertuuttumik iliuuseqartarnermik isiginninneq aallaavigalugu [A-p] mianersoqquneqarnerinnaatigut ingerlariaqqinneq angusaqarfiusinnaanngilaq.

Tamatuma kingornatigut [A-p] 29. november 2013-imi ataatsimiinnermi [...-ni] ukiorpassuanngortuni [...-mut] sakkortoqisumik saassussinera isummaminillu allanngortitsiumanngissusia kiisalu tamatuma tamarmik tusaasinnaasaannik oqqannermik kinguneqarsimanera tupaallaatigaara, tak. “tamarmik tusaasinnaasaannik oqqanneq” aamma “oqaatigisavut timitaqartittarpavut isummavullu aalajangiusimasarlugit”. [A-p] taamaaliornermigut [suliffeqarfimmi X-imi] killilersorneqarani oqalussinnaanermi killissat qaangerujussuarsimavai.

[Suliffeqarfiup X-ip] naliliinera unaavoq suleqatigiinnermi ajornartorsiutit [A-p] [immikkoortortaqarfimmi Y-mi] sulisunut eqqumiitsumik pissusilersorneranik aallaaveqartut. Taamaalilluni [suliffeqarfiup X-ip] [A-mik] soraarsitsinermut atatillugu ataani allassimasut pingaartillugit isiginiarpai:

● Pisut taakkuusut (amerlanertigut suulluanngitsut) uteqattaartuarlugit oqallinnermi malartaattarnerujussuaq.

● [...] ukiorpassuanngortuni [...-nik] sakkortoorujussuarnik saassussineq isummanillu allanngortitsiumannginnerujussuaq, tak. qulaani issuarneqartut tamatumalu nassatarisaanik [A-p] atorfinitsinneqarnerani allakkani aallaqqaasiummut toqqaannartumik assortuuttoq: “[...-mut] oqimaaqatigiissumik pissuseqarneq aamma ilisimasanik avitseqatigiinnerup qitiutinneqarnera [...] sulinerannut sulisuinullu pingaaruteqarpoq”.

● Paasissutissani tiguneqartuni oqaatigineqarpoq [immikkoortortaqarfiup Y-p] ulluinnarni ajornartorsiutai tusaaniarneq ajorai paasisinnaanagillu, kiisalu [...-ni] sulisunut allanut nalinginnaasumik attaveqarfiginnissinnaanngitsoq.

● [Suliffeqarfiup X-ip] ukiorpassuanngortuni akit pillugit ingerlatseriaasianik, pitsaassuseqartitsinermik periaasiinik, suliassat aaqqiissutissaannik toqqaasarneranik kiisalu sullitanut ussassaarinermullu tunngasunik paasinnissinnaassuseqanngilluinnarnini takutippaa. Tassani assersuutitut taaneqarsinnaavoq [ingerlatamut] [suliffeqarfiup X-ip] ilisimatusarnermi ukiorpassuarni peqataanissamut periarfissaqarfigisaani pilersitsinissamik inniminniinermik pingaaruteqartumik [A-p] suliarinninnera. Ajornartorsiut qaammatit arlallit paatsuungaffigereerlugu (naak [suliffeqarfik X] neqeroorutinik tassunga assingusunik arlalissuarnik peqareeraluartoq) nangaassutigereerlugulu suliat pillugit naqitaq akit pillugit paasissutissanik ilaqanngitsoq [A-p] suleqatigiit [suliffeqarfimmiluunniit X-imi] pisortaqatigiit ilisimatinnagit nassiussimavaa!

Uanga ataatsimut isiginnillunga naliliinera unaavoq sulisoq nutaaq [A] aporaannermik pilersitsisartumik nalinginnaanngitsumik pissusilersortartoq, pissutsillu taaneqartut [suliffeqarfimmit X-imit] akuerineqarsinnaanngilluinnartut.

Pisumut naapertuuttumik iliuuseqartarneq pillugu: Mianersoqqusineq oqaatigineqartutut iluaqutaanavianngitsutut isigaara, tak. [A-p] pineqartoq ilungersunartuunersoq ataatsimiinnermi 29.11-mi aperinera taassumalu taamaattuunerarneqarnera. Pissusilersorneq 29.11-mi ataatsimiinnermi isornartorsiorneqartoq 3.12-imi qalleqqillugu pissusilersuutigeqqereerpaa, naak pissutsit angerlarluni isumaliutigeqqullugit kaammattorneqarsimagaluarluni.

[Suliffeqarfik X] suliffeqarfik allaasimagaluarpat anginerusoq [A] immikkoortortaqarfimmi allami ingerlaqqissimasinnaagunaraluarpoq. [Suliffeqarfiup X-ip] iluani allamut nuutsitsineq ajornarmat [A] suliffeqarfimmi Ineqarnermut Naalakkersuisoqarfiup ataaniittumi [suliffeqarfiup X-ip] attaveqarfigisaani pisinnaanersoq misissorneqarpoq, tamannali aamma ajornarpoq, [A-p] suliamini pisinnaasaasa immikkuullarippallaarnerat pissutigigunarlugu.” [...] (Atorfeqarfimmi nutsigaavoq)

“A-p ...-ni sulisunik suleqateqarnermi ajornartorsiutai pillugit allakkiaq”-mit ullulerneqarsimanngitsumit Aningaasaqarnermut Naalakkersuisoqarfiup akissutaani innersuussutigineqartumit ilaatigut makku erserput:

“[...]

[...-ni] sulisut oqaluttuarput [A-p] tusarnaarniarneq, paasinninniarneq, attaveqarfiginninneq suleqateqarnerlu ajornartorsiutigisorujussuugai. Taamaalilluni apeqqutit taakkuusut sapaatit akunneri tulleriiaaginnaat apeqqutigeqattaartuartarpai taannaasumillu akineqartarluni, taamaakkaluartorli “nammineq isummani maliinnarlugu” ingerlaqqittarluni, [suliffeqarfimmit X-mit] akuerineqarsinnaanngitsunik kinguneqartartumik. [A-p] pissusilersornerata [...-ni] sulisunut sisamanut-tallimanut suleqatigiinnermi ajornartorsiutit suliassiissutigineqartullu akuerineqarsinnaasumik naammassineqarsinnaannerannik upperinninnginneq pilersissimavai, pingaartumik [suliffeqarfiup X-ip] [...] pillugit qullerpaatut [...] eqqarsaatigalugu.

[A] suleqatigiinni sulisunut [...] suliassaat pingaaruteqartut arlallit pillugit tusarnaarniarneq, paasinnissinnaaneq attaveqatiginnissinnaanerlu eqqarsaatigalugit pitsaanngitsumik pissusilersortarpoq, immaqa pisunik killilimmik paasinnittarnini pissutigalugu. Tamanna ulluinnarni [...] sulisuisa uumitsassimaartarnerannik soorunalimi pilersitsisimavoq, [...-llu] sapaatit akunnikkaartumik ataatsimiinnerini isummaminik allanngortitserusunngissusia aamma pisut immikkuualuttullu suulluanngitsut pillugit oqallinnerni malartaattassusia aporaannernik pilersitsisarpoq.” [...] (Atorfeqarfimmi nutsigaavoq)

Aningaasaqarnermut Naalakkersuisoqarfiup kiisalu suliffeqarfiup X-ip akissutaat A-mut tusarniaatigalugit nassiuppakka. A-p oqaaseqaatai e-mailikkut 18. december 2014-imeersukkut tiguakka. Oqaaseqaatinit taakkunannga ilaatigut makku erserput:

“[...] Aningaasaqarnermut Nunamullu Namminermut Tunngasunut Naalakkersuisoqarfiup allagai [...] 20. november 2014-imeersut pillugit ataatsimut isigalugu suleqatigiinnermi ajornartorsiuteqartoqarneraaneq kiisalu pissusilersornerma aporaannernik pilersitsarneragaanera ilumuunnginnerartariaqarpakka. Taamaattumik suleqatigiinnermi ajornartorsiutit suut innersuussutigineqartut suli erseqqissaasoqanngilaq, taamatuttaarlu suliassannik naammassinnittarninni pitsaassuseqartitsinnginnermut assersuutinik erseqqissunik nassaassaqarani.

[Suliffeqarfiup X-ip] [...] oqaaseqaataa 7. oktober 2014-imeersoq pillugu oqaatigaara tulleriiaarlugit oqaatigineqartut pillugit uppernarsaatitut assersuutinik erseqqissunik suli saqqummiussisoqarsimangitsoq, taamatuttaarlu taakku kingunerisaannik erseqqissunik takutitsisoqarsinnaanani. Pingaartumik [...-mut] saassussisimaneragaanera isummannillu allanngortitsiummannginneragaanera ilumuunnginnerartariaqarpakka, sivikitsumimmi atorfeqarninni teknikkikkut nalunaarusiat tallimat pitsaassuseqartitsinikkut taanna peqatigalugu qulakkeersimagakkit. [...]” (Atorfeqarfimmi nutsigaavoq)

4. Tamatuma kingornatigut imaattunik oqaaseqaateqarpunga:

“4.1. Misissuinerma killissalersorneqarnera

A-p uannut naammagittaalliuutaani suliffeqarfimmi X-imi ...-tut atorfimmit soraarsinneqarnera pingaarnertut pineqarpoq.

Suliami pikkorlussutsimut tunngasut ilaasorinaraluartut misissuininni manna pingaartillugu isiginiarpara, tassalu suliffeqarfiup X-ip A suleqatigiinnermi ajornartorsiutit innersuussutigalugit soraarsissimagaa. Taamaattumik pikkorlussutsimut tunngasuusinnaasut misissuininni sukumiinerusumik naliliiviginngilakka.

Oqaaseqaatima imatut immikkoortulersorneqarnissaa toqqarpara:

A-p pisortallu Z-ip 29. november 2013-imi oqaloqatigiinnerata pissusia immikkoortumi 4.2-mi isummerfigaara.

Soraarsitsinerup tigussaasunut tunngasortaa immikkoortuni tulliuttuni allaaseraara. Tamatumunnga atatillugu soraarsitsinerup tulleriinneri malillugit naliliineq tunngavigalugu soraarsitsinertut aamma naalasseriitsuliorneq pissutigalugu soraarsitsinertut pissusia kiisalu suliami illua’tungiusup isumaanik tusarniaanissamut annertusisamik pisussaaffeqarneq pillugu malittarisassat immikkoortumi 4.3-mi iserfigaakka. Suleqatigiinnermi ajornartorsiutit soraarsitsinermut tunngavilersuutigineqartarnerat pillugu immikkoortuni 4.4-mi nassuiaateqarpunga, immikkoortumilu 4.5-imi inatsiseqartitsinikkut malitsigititaq atorneqartoq sukumiinerusumik sammivara, matumani pisumut naapertuuttumik iliuuseqartarnermik tunngaveqarnerup sunniutaa ilanngullugu eqqarsaatigalugu. Suliami pineqartumi suleqatigiinnermi ajornartorsiutit erseqqissarneqarnerat immikkoortumi 4.6-imi misissorpara. Kiisalu immikkoortumi 4.7-imi naatsumik eqikkaavunga.

Oqaatigaara Aningaasaqarnermut Nunamullu Namminermut Tunngasunut Naalakkersuisoqarfimmi Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfik tassaasoq A-p soraarsitsineq pillugu naammagittaalliuutaanik oqartussaasutut qulliunerusutut naammagittaalliorfissatut allakkatigut 4. august 2014-imeersutigut suliarinnittuusoq. Aningaasaqarnermik Sulisoqarnermillu Aqutsisoqarfik massakkut Aningaasaqarnermut Naalakkersuisoqarfiup ataani oqartussaasutut nammineertutut isigisariaqarnersoq oqaaseqaammi matumani sukumiinerusumik isummerfiginngilara. Taamaalillunga Aqutsisoqarfiup Naalakkersuisoqarfiullu oqartussaasutut ataasiusutut (Naalakkersuisoqarfittut) Naalakkersuisoqarfiup imminut - massakkut - isiginera tunngavigaara.

Oqartussaassutsimik ilusilersuineq pillugu ajornartorsiut eqqarsaatigalugu 2013-imi ukiumoortumik nalunaarutinni immikkoortoq 6.1 innersuussuti-gaara. Taanna pillugu oqaatigaara Naalakkersuisut Siulittaasuata Naalakkersuisoqarfiata kingullermik allakkamini 22. januar 2015-imeersuni nalunaarfigigaanga qitiusumik allaffeqarfissuarmi oqartussaassutsimik ilusilersuineq Naalakkersuisoqarfiup ataatsimuunerusoq misissorniaraa, Naalakkersuisoqarfiullu apeqqut taanna 2015-ip ingerlanerani qulaajarniarsariniaraa.

Folketingip Ombudsmandiata oqaaseqaatai misissuininnut atatillugu arlaleriarlunga innersuussutigisarpakka. Tamatumunnga pissutaavoq naammagittaalliuummik pineqartumik suliarinninnikkut pissutsinik inatsiseqartitsinermut tunngasunik taamaattunik uanga nammineq isummerfiginninnissannut pissutissaqarsimannginnera, Kalaallit Nunaani inatsiseqartitsinikkut tunngaviusup Danmarkimi inatsiseqartitsinikkut tunngaviusumut assingunera minnerunngitsumik pissutigalugu. Taamaattumik Folketingip Ombudsmandiata paasinninnera oqaaseqaatini taaneqartuni takuneqarsinnaasoq ilalersinnaavara.

4.2. 29. november 2013-imi oqaloqatigiinneq

29. november 2013-imi oqaloqatigiinneq A-p siumut piffissaligaanani aggeqqusaaffia suliamut A-p soraarsinneqarneranut tunngasumut aallaaviu-voq. Taamaalilluni A oqaloqatigiinnermi tassani suliffeqarfiup X-ip suleqatigiinnermi ajornartorsiutinik paasinninneranik pisortatigoortumik siullermik saqqummiussivigineqarpoq.

Naalakkersuisoqarfiup aalajangiinermini 4. august 2014-imeersumi oqaatigaa:

“[...] 29. november 2013-imi ataatsimiinneq suliamut atatillugu oqaloqatiginninnerunngilaq, taamaattumillu ataatsimiinnissap ilisimasaarutiginissaa inatsisikkut piumasaqaataanani. 29. november 2013-imili ataatsimiinneq pillugu siusinnerusukkut ilisimatinneqarsimasinnaalluaraluarputit.” (Atorfeqarfimmi nutsigaavoq)

Naalakkersuisoqarfiup nangilluni oqaatigaa:

“[...] imaqarniliamit ersertutut 29. november 2013-imi ataatsimiinnermi [pisortarlu Z] oqaloqatigiippusi, isornartorsiutigineqartullu pillugit oqaaseqaateqarnissannut tassani periarfissaqarputit.” (Atorfeqarfimmi nutsigaavoq)

Pisortap Z-ip A-llu oqaloqatigiinnerat pissutsinut A-p sulineranut attuumassuteqartunut tunngassuteqartutut pissuseqarpoq. Oqaloqatigiinneq pillugu imaqarniliamit erserpoq suleqatigiinnermi ajornartorsiutit oqaloqatigiinnermi pineqartut, oqaloqatigiinnerlu ilungersunartuusoq. Imaqarniliamit aammattaaq erserpoq [...]-ni suleqatigiinneq iluarseriagassaanngitsumik isasoorsimasoq naliliinerigini pisortap Z-ip A-mik oqaloqateqarnermini tassunga nalunaarutigisimagaa.

Uanga paasinninnera unaavoq oqaloqatigiinneq taamaattunik imaqartoq suliamut atatillugu oqaloqatigiinnertut isigineqartariaqartoq, pisortap sulisullu soorlu suliap piareersarneqarnera pillugu apeqqutit pillugit pingaartorsiorpalaannginnerusumik oqaloqatigiinnerannit allaasoq.

Uanga paasinninnera unaavoq Naalakkersuisoqarfiup 29. november 2013-imi oqaloqatigiinnermik suliamut atatillugu oqaloqatigiinnertut isiginninnginnera kukkusuusoq.

Isumaqarpunga A 29. november 2013-imik ataatsimiinneq sioqqullugu aggeqquneqarsimasariaqaraluartoq suut oqaluuserineqarnissaannik paasissutissartalimmik, piareersarnissaminut periarfissaqarsinnaaqqullugu. Aggeqqusissut uppernarsaasersuineq eqqarsaatigalugu aammattaaq allakkatigoortuusimasariaqaraluarpoq. A ingerlatsinermi ileqqorissaarneq pillugu malittarisassat tunngavigalugit aammattaaq ilitsersorneqarsimasariaqaraluarpoq ataatsimiinnermi illersuisoqarsinnaatitaasoq.

Tamatuma kingornatigut isumaqarpunga suliffeqarfiup X-ip 29. november 2013-imi oqaloqatigiinnermik suliamut atatillugu oqaloqatigiinnertut isiginninnginnera A-p sulisutut tunngaviusumik illersugaaneranik sumiginnaanerusoq.

4.3. Naliliineq tunngavigalugu soraarsitsineq naalasseriitsuliornerluunniit pissutigalugu soraarsitsineq kiisalu suliami illua’tungiusup isumaanik tusarniaanissamut annertusisamik pisussaaffeqarneq

Suliani qinnuteqaataanngitsumik soraarsitsinernut tunngasuni soraarsitsineq naliliineq tunngavigalugu soraarsitsinerunersoq naalasseriitsuliornerluunniit pissutigalugu soraarsitsinerunersoq naliliineq suliap suliarineqarneranut aalajangiisuusumik pingaaruteqarpoq. Tamanna taamatut immikkoortitsinerup ilaatigut inatsiseqartitsinikkut malitsigititamut sunniuteqarneranik pissuteqarpoq, taamatuttaarlu taamatut immikkoortitsineq soorlu soraarsitsissamaarneq pillugu suliami illua’tungiusup isumaanik tusarniaanerup qanoq ilusilerneqarnissaanut aamma sunniuteqarluni. Taamatut immikkoortitsineq suliamut atatillugu siumoortumik oqaloqateqarnerup qanoq iliorluni ingerlanneqarnissaanut ilaatigut aammattaaq sunniuteqarpoq.

Uanga paasinninnera unaavoq soraarsitsissamaarneq naliliineq tunngavigalugu soraarsitsinerunersoq naalasseriitsuliornerluunniit pissutigalugu soraarsitsinerunersoq suliami illua’tungiusup isumaanik tusarniaammi erseqqissumik takuneqarsinnaasariaqartoq. Taamaattumik tulleriinneri malillugit naliliineq tunngavigalugu soraarsitsinerup aamma naalasseriitsuliorneq pissutigalugu soraarsitsinerup erseqqinnerusumik qanoq paasisariaqarnerat tulliuttuni allaaseraara, kiisalu suliami illua’tungiusup isumaanik tusarniaanissamut annertusisamik pisussaaffeqarnermi piumasaqaatit allaaseralugit.

2013-imi ukiumoortumik nalunaarutinni quppernerni 40-mi tulliinilu ilaatigut imaattunik oqaaseqaateqarpunga:

“Suliassat suliarineqartarnerat pillugu inatsisip saniatigut suliami illua’tungiusup isumaanik tusarniaanissamut pisussaaffik inatsisikkut aalajangersagaanngitsoq suliassat suliarineqartarnerat pillugu inatsimmi pisussaaffimmit annertunerusoq atuuppoq.

Suliami illua’tungiusup isumaanik tusarniaanissamut pisussaaffik taanna, tassalu suliami illua’tungiusup isumaanik tusarniaanissamut annertusisamik pisussaaffik, Folketingip Ombudsmandiata eqqartuussiviillu periaasiisigut ineriartortinneqarsimavoq.

[...] Suliami illua’tungiusup isumaanik tusarniaanissamut annertusisamik pisussaaffik aqutsinermi piginnaatitaanernnik atorfeqartitaasumut nanertuutaasumik qisuariaatinik aalajangersimasunik atuinermut atatillugu atuuppoq.

Suliami pineqartumi suliami illua’tungiusup isumaanik tusarniaanissamut annertusisamik pisussaaffik atuunnersoq naliliinermi pisoq oqartussaasup qisuariarfiginiagaa naalasseriitsuliorneq pissutigalugu iliuuseqarfigineqarniarnersoq imaluunniit naliliineq tunngavigalugu iliuuseqarfigineqarniarnersoq isiginiarneqassaaq.

Pisut naalasseriitsuliornermut tunngasut tassaapput pisut atorfeqartitaasup atorfigisaa eqqarsaatigalugu sulisitsisup assuarisariaqartutut isigisai. Pisoq pineqartoq atorfeqartitaasumut assuarliutigineqarsinnaasussaavoq, minnerpaaffimmigut mianersuaalliornertut isigineqarsinnaasoq.

[...] Atorfeqartitaasup pisoq naalasseriitsuliornermut tunngasoq tunngavigalugu aqutsinermi atorfeqartitaasumut nanertuutaasumik qisuariarfigineqarnissaanik aalajangiisoqarnissaa oqartussaasup kissaatigiguniuk sulisoq suliami illua’tungiusutut isumaanik tusarniaavigissavaa, suliami illua’tungiusup isumaanik tusarniaanissamut annertusisamik pisussaaffik naapertorlugu.

Pisut naliliinikkut iliuuseqarfigineqartussanut tunngasut tassaapput pisut atorfeqartitaasup qisuariaateqarnermut pissutaasunik toqqaannartumik assuarineqarsinnaanngiffii. Pisut naliliinikkut iliuuseqarfigineqartussanut tunngasut ilaatigut tassaasinnaapput suliassaaleqineq, sipaarniuteqarnerit, atorfeqartitaasup atorneqarsinnaanngissusia suleqatigiinnermiluunniit ajornartorsiutit.

Pisut naliliinikkut iliuuseqarfigineqartussanut tunngasut pissutigalugit soraarsitsineq eqqarsaatigalugu (pingaartumik Folketingip Ombudsmandiata periaasia tunngavigalugu) ilimagisariaqarpoq suliami illua’tungiusup isumaanik tusarniaanissamut annertusisamik pisussaaffik aatsaat atuutissasoq atorfeqartitaasoq suleqatigiinnermi ajornartorsiutit pissutigalugit soraarsitaappat imaluunniit pineqartoq atorfigisamini atorsinnaanngippat; tassa imaappoq pisuni atorfeqartitaasup arlaatigut isornartorsiorneqarfigisaani.

Pisortani atorfeqartitaasoq pisoq naliliinikkut iliuuseqarfigineqartussamut tunngasoq alla, soorlu suliassaaleqineq sipaarniutilluunniit, tunngavigalugu soraarsinneqarpat suliami illua’tungiusup isumaanik tusarniaanissamut annertusisamik pisussaaffik atuutissanngilaq.

Ilimagisariaqarpoq suliami illua’tungiusup isumaanik tusarniaanissamut annertusisamik pisussaaffik pisut naliliinikkut iliuuseqarfigineqartussanut tunngasut pissutigalugit qisuariaatit allat, soorlu mianersoqqussummik tunniussinerup, atorneqarnerannut atatillugu atuutissanngitsoq.

[...] Suliami illua’tungiusup isumaanik tusarniaanissamut annertusisamik pisussaaffik suliami pineqartumi atuutissasoq aalajangerneqaraangat suliami illua’tungiusup isumaanik tusarniaaneq oqartussaasup nassuiaasiorneratigut pisarpoq, nassuiaallu taanna allakkatigoortuusariaqarpoq, suliami pissusiviusut, suliami inatsisilerinermut tunngasut oqartussaasullu pissusiviusunik inatsiseqartitsinikkut naliliinera pillugit nassuiaataasoq.

Suliami pissusiviusut pillugit nassuiaasiornermi pissusiviusut sorliit suliami ilaatinneqarnersut oqartussaasup nassuiassavaa.

Piumasaqaatip taassuma manna nassataraa, tassalu suliami pissusiviusut isumaqatigiinngissutigineqarpata pissutsit suut/sorliit pingaartillugit isiginiarsimanerlugit oqartussaasup atorfeqartitaasumut erseqqissassagaa.

Oqartussaasup atorfeqartitaasoq taassuma atorsinnaanngissusia pissutigalugu soraarsissamaaruniuk nassuiaammini atorfeqartitaasup suliassaminik suliarinnissinnaannginneranik naliliinermi pissusiviusut suut pingaartillugit isiginiarsimanerlugit nassuiassavaa.

Suliami inatsisilerinermut tunngasut pillugit nassuiaammi pissutsit inatsisilerinermut tunngasut suut oqartussaasup suliami ilaatissimanerlugit suliami illua’tungiusumut erseqqissassavaa.

Tassani ass. paasissutissat suliami illua’tungiusup atorfeqartitaaneranut tunngasut, ma-tumani atorfeqartitaasoq isumaqatigiissut (overenskomst) tunngavigalugu atorfeqartitaanersoq ilanngullugu eqqarsaatigalugu.

Piumasaqaatit suliami illua’tungiusup atorfeqartitaanerani atuuttut allaaserineqarnerat taamatuttaaq ilaatinneqarsinnaavoq.

Atorfeqartitaasoq ass. nipangiussisussaatitaanermik pineqartumut atuuttumik unioqqutitsisimappat nipangiussisussaatitaanerup taassuma imarisaa oqartussaasup sukumiinerusumik nassuiassavaa.

Oqartussaasup suliami pissusiviusunik inatsiseqartitsinikkut naliliinera pillugu nassuiaataata manna nassataraa, tassalu pissusiviusut inatsisilerinermilu pissutsit ataqatigiississagai taamaliornermigullu suliamik naliliigallarnini pillugu nassuiaateqarluni.

Pisumi pineqartuni qisuariaat suna oqartussaasup atussamaarnerlugu atorfeqartitaasumut tamatumunnga atatillugu erseqqissassavaa.

Piumasaqaammut tassunga tunuliaqutaasoq tassaavoq ingerlatsineq pillugu inatsiseqartitsinermi pisunut naapertuuttumik iliuuseqartarnissamik tunngavik eqqortinneqarsimanersoq naliliinissaminut atorfeqartitaasup periarfissaqartinneqartussaanera; tassa imaappoq pisup atorfeqartitaasumit piliarineqarsimasup qisuariaatillu oqartussaasup atorniagaata akornanni ataqatigiinneqarnersoq. [...]”

A suleqatigiinnermi ajornartorsiutit innersuussutigalugit soraarsinneqarpoq.

Uanga paasinninnera unaavoq A-p naliliineq tunngavigalugu soraarsinneqarnera pineqartoq. Tamatumani manna pingaartillugu isiginiarpara, tassalu A-p pissusilersornera imatut annertutigisumik isiginiarneqarsinnaagunanngitsoq pissusilersorneq taanna sulinermut atatillugu unioqqutitsinerulersillugu, taamatuttaarlu isumaqarpunga suliami pissutsinik allanik naalasseriitsuliorneq pissutigalugu soraarsitsinerup pineqarneranut aalajangiisuusumik ikorfartuutaasunik piusoqanngitsoq.

Taamaattumik suliami illua’tungiusup isumaanik tusarniaanissamut annertusisamik pisussaaffeqarneq pillugu malittarisassat qulaani allaaserineqartut A-p soraarsinneqarneranut atatillugu atorneqassapput, tamannalu suliami matumani suleqatigiinnermi ajornartorsiutinik suliami illua’tungiusup isumaanik tusarniaanermi erseqqissaaneq eqqarsaatigalugu immikkut pingaaruteqarpoq.

4.4. Suleqatigiinnermi ajornartorsiutit soraarsitsinermut tunngavilersuutitut atorneqarnerat

Sulisitsisup sulisuminik atorfinitsitsisinnaanera soraarsitsisinnaaneralu nalinginnaasumik aqutsisinnaatitaanerup nassatarai.

Soraarsitsineq eqqarsaatigalugu ingerlatsinermik inatsiseqartitsineq pillugu allaaserisani/atuakkiani periaatsimilu ilimagineqarpoq taamatut iliuuseqartoqassappat tunngavimmik suliamut attuumassuteqartumik piusoqassasoq. Suleqatigiinnermi ajornartorsiuteqarneq tassaasinnaavoq pisortani atorfeqartitaasup soraarsinneqarnissaanik aalajangiinermut pisariaqarneratut tunngaviusoq suliamut attuumassuteqartoq.

Suleqatigiinnermili ajornartorsiutit soraarsitsisoqarnissaanik aalajangiinermut imaaliallaannaq tunngaviutinneqarsinnaanngillat, tassami inatsiseqartitsinikkut innarlitsaaliinermi piumasaqaataammat suleqatigiinnermi ajornartorsiutit suuneri sukumiinerusumik erseqqissarneqassasut.

Folketingip Ombudsmandiata 1998-imi ukiumoortumik nalunaarummini quppernermi 502-mi kiisalu 2002-mi ukiumoortumik nalunaarummini quppernermi 412-imi tamanna pillugu ilaatigut makku oqaatigai:

“Taamaalilluni piumasaqaataavoq suleqatigiinnermi ajornartorsiutit suliffimmi atorfinitsinneqarfiusumi suliassat suliarineqarnerannut annertuumik nanertuutaasumik sunniuteqarsimassasut. Aammattaaq suleqatigiinnermi ajornartorsiutit inullu soraarsinniarneqartoq erseqqissumik imminnut ataneqassapput, taamatuttaarlu ajornartorsiutit pilernerat soraarsinniarneqartumit allaasumut pisuutitsissutigineqarsinnaasuussanngilaq. Ingerlatsineq pillugu inatsiseqartitsinermi pisumut naapertuuttumik iliuuseqartarnermik tunngaviup [...] manna aammattaaq nassataraa, tassalu oqartussaasoq soraarsitsisuusoq suleqatigiinnermi ajornartorsiutit aaqqinniarlugit soraarsitsinermit sakkukinnerusumik iliuuseqarsimassasoq.

Soraarsitsisoqarnissaanik aalajangiinerup ilungersunartuunerata manna tamatumunnga peqatigitillugu pisariaqalersippaa, tassalu suleqatigiinnermi ajornartorsiutit soraarsitsinermut tunngavilersuutitut atorneqarnerannut tunngaviusut uppernarsaasersorneqarnerat immikkut qularnaatsuussasoq. Taamaalilluni suleqatigiinnermi ajornartorsiutit qulaani allaaserineqartutut ittut ilumut atuussimanerat pissutissaqartumik qularineqarsinnaassanngilaq. Taamaattumik suleqatigiinnermi ajornartorsiutit erseqqissarneqarsimassallutillu ilimanarsisinneqarsimassapput, taamaattumillu pissutsit qanoq ittuussusiat apeqqutaatillugu pisimasut qanga sumilu pisimanerat suleqatigiinnermi ajornartorsiutit sorpiaat pineqarnerannik takutitsisoq oqaatigineqarsinnaassalluni.” (Atorfeqarfimmi nutsigaavoq)

Suleqatigiinnermi ajornartorsiutinik erseqqissaanerup kiisalu pisumut naapertuuttumik iliuuseqartarnermik tunngaviusup sukumiinerusumik isiginiarneqarnissaat suliami matumani immikkut pingaaruteqarpoq.

4.5. Inatsiseqartitsinikkut malitsigititaq – pisumut naapertuuttumik iliuuseqartarnermik tunngavik

Aningaasaqarnermut Naalakkersuisoqarfiup uannut akissummini 20. november 2014-imeersumi pisumut naapertuuttumik iliuuseqartarnermik tunngavik pillugu oqaatigaa A piffissami sivikitsumi (qaammatini pingasuni) atorfeqartitaasimasoq, atorfeqartitaaneratalu sivisunersaani suleqatigiinnermi ajornartorsiuteqartoqarsimasoq. Nalakkersuisoqarfiup aamma oqaatigaa [...-mik] suleqateqarneq suleqatigiinnermi ajornartorsiuteqarnermit immikkut eqqugaasimasoq, kiisalu [...-p] [...-llu] akornanni oqimaaqatigiissumik pissuseqarnissap pingaaruteqarnera A-p atorfinitsinneqarnerani isumaqatigiissummi toqqaannartumik allanneqarsimasoq. Naalakkersuisoqarfiup tamatuma kingornatigut paasinninnera unaavoq pisumut naapertuuttumik iliuuseqartarnermit isigalugu soraarsitsisoqannginnerani mianersoqqusisoqarta-riaqarsimanngitsoq.

Suliffeqarfiup X-ip uannut akissummini 7. oktober 2014-imeersumi tamanna pillugu oqaatigaa A-p mianersoqquneqarnissaa pisumut naapertuuttumik iliuuseqartarnermit isigalugu immini isumaqanngitsoq, tassami suleqatigiinnermi ajornartorsiutit suleqatigiinniarnerup pitsaanngitsunngornera nassatarimmassuk sullitanullu attaveqarneq ajoquserlugu.

Ingerlatsiviup angujumasani anguniarlugu akuliuteriaatsinik assiginngitsunik arlalinnik toqqagassaqarnera pisumut naapertuuttumik iliuuseqartarnermik tunngaviup nassatarimmagu ingerlatsivik akuliunnermik annikinnerpaamik toqqaanissaminut pisussaaffeqarpoq, tak. Jens Gardep allallu atuakkiaanni “Forvaltningsret – almindelige emner”-mi 2009-meersumi qupperneq 264 aamma Jørgen Mathiassenip atuakkiaani “Forvaltningspersonellet - tjenestemænd og overenskomstansatte”-mi 2000-imeersumi qupperneq 160. Tamanna ilaatigut isumaqarpoq ingerlatsivik pisariaqarneranit annertunerusumik nanertuutaasunik aalajangiinnginnissaminut pisussaaffeqartoq. Taamaalilluni aalajangiineq pisariaqartuussaaq pisumullu naapertuuttuussalluni.

Pisariaqartuunissamik pisumullu naapertuuttuunissamik nalinginnaasutut piumasaqaatit suliani atorfinitsitsinernut tunngasuni pingaaruteqarluinnarput, tak. qulaani taaneqartut, tassami atorfinitsitsisarneq pillugu inatsiseqartitsineq tunngavigalugu nanertuutaasumik qisuariaatit atorfeqartitaasumut nanertuutaasorujussuusarmata. Folketingip Ombudsmandiata suliat suleqatigiinnermi ajornartorsiutinut tunngasut eqqarsaatigalugit 1990-imi ukiumoortumik nalunaarummini quppernermi 93-imi oqaatigaa:

“[...] suleqatigiinnermi ajornartorsiutit soraarsitsinermit sakkukinnerusumik iliuuseqarnikkut aaqqinniarlugit oqartussaasup soraarsitsisup tungaanit iliuuseqartoqarsimassaaq.” (Atorfeqarfimmi nutsigaavoq)

Karsten Revsbechip atuakkiaani “Forvaltningspersonalet”-mi siullermik naqitertinneqartumi quppernerni 70-imi tullianilu inatsiseqartitsinikkut malitsigititaq pillugu ilaatigut imaattunik allassimasoqarpoq:

“Suliamut atatillugu unioqqutitsisoqarpat, ingerlatsivillu naalasseriitsuliorneq pissutigalugu pineqaatissiiniarani aalajangeruni naliliinikkut mianersoqqusinissaminut naliliinikkulluunniit uparuaanissaminut aqutsisinnaatitaaneq aqqutigalugu periarfissaqarpoq.” (Atorfeqarfimmi nutsigaavoq)

Paasivara A suleqatigiinnermi ajornartorsiutinik tallimanngornermi 29. november 2013-imi siumut ilimasaarutigineqareersimanngitsumik ataatsimiinnermi aatsaat ilisimatinneqarsimasoq, pisortarlu Z [...-ni] suleqatigiinneq iluarseriarneqarsinnaajunnaarluni isasoorsimasoq naliliilluni ataatsimiinnermut tassunga atatillugu oqarsimasoq (tak. oqaloqatigiinneq pillugu imaqarniliaq immikkoortumi 3-miittoq). Suliffeqarfiup X-ip A marlunngornermi 3. december 2013-imili suliunnaarsippaa, soraarsitsissamaarnerlu pillugu allakkat A-p 13. december 2013-imi tigullugit. A taamaalilluni pissutsinik 29. november 2013-imi ataatsimiinnermut uiggiullugu aaqqiiniarnissaminut piviusumik periarfissaqarsimanngilaq, taamatuttaarlu pisortap Z-p [...-ni] suleqatigiinneq iluarseriarneqarsinnaajunnaarluni isasoorsimasoq naliliilluni oqarnerata takutippaa pisortaqatigiit suleqatigiinnermi ajornartorsiutinik aaqqiiniarsarinialersaarsimanngitsut. Suliaq imatut paasivara pisortaq Z a torfeqartitaanerup ingerlanerani suleqatigiinnermi ingerlaavartumik ajornartorsiuteqartoqarsimasoq.

Uanga paasinninnera unaavoq “[...mut] oqimaaqatigiissumik pissuseqarneq aamma ilisimasanik avitseqatigiinnerup qitiutinneqarnera [...] sulinerannut sulisuinullu pingaaruteqarpoq”-p atorfinitsitsinneq pillugu isumaqatigiissummi toqqaannartumik allanneqarsimanerata oqartussaasup pisumut naapertuuttumik iliuuseqartarnissamik piumasaqaammik ataatsimut saneqqussisinnaanera nassatarinngikkaa.

Aammattaaq oqaatigaara pisumut naapertuuttumik iliuuseqartarnissamik piumasaqaat suliami matumani pisimasutut suleqatigiinnermi ajornartorsiutit soraarsitsinermut tunngavilersuutaasut naammattumik erseqqissarneqarsimannginnerat pineqartillugu oqartussaasup inatsiseqartitsinikkut malitsigititamik sorlermik atuisoqarnissaanik isumaliutersuutaani pissusissamisoortumik initunerusariaqartoq.

Atorfeqartitaanerup sivikitsuusimaneranik (qaammatinik pingasunik sivisussuseqarsimaneranik) Naalakkersuisoqarfiup oqarnera eqqarsaatigalugu oqaatigaara atorfinitsitsineq pillugu isumaqatigiissummi piffissaq misilinneqarfissaq isumaqatigiissutigineqarsimasinnaagaluartoq, taamaaliornikkut piffissami isumaqatigiissutigineqartumi atorfeqartitaanermi ajornartorsiutit pakkersimaarniarlugit.

Tamatuma kingornatigut uanga ataatsimut paasinninnera unaavoq suliffeqarfiup X-ip suliap A-p soraarsinneqarneranut tunngasup aallartinneqarnera sioqqullugu pineqartoq pisumut naapertuuttumik iliuuseqartarnermik tunngavik naapertorlugu pissusilersornerminik allanngueqqullugu naliliineq tunngavigalugu uparuarsimasaqariaqaluaraa mianersoqqusimasariaqaraluaraaluunniit, taamaaliornikkut tamanna suleqatigiinnermi ajornartorsiutinik aaqqiissutitut naammannersoq takuniarlugu. Mianersoqqusinerup uparuaanermit allaassutaa tassaavoq iliuuserineqartut mianersoqqussutigineqartut iliuusereqqinneqarneranni malitseqartitsivigineqarsinnaagami, taamaattumillu pisut qanoq ittuussusiat aalajangiisuutillugu kingusinnerusukkut soraarsitsineq pillugu suliamik aallartitsisoqassappat soraarsitsinermut tunngavimmi toqqaannartumik ilaatinneqarsinnaalluni.

Isumaqarpunga suliffeqarfiup X-ip A-mik soraarsitsinermigut suleqatigiinnermi ajornartorsiutinik A uparuaavigalugu mianersoqqulluguluunniit aaqqiiniaaqqaaratik ingerlatsineq pillugu inatsiseqartitsinermi pisumut naapertuuttumik iliuuseqartarnissamik piumasaqaammik sumiginnaasimasoq. Tamanna isorisariaqartutut isigaara.

4.6. Suleqatigiinnermi ajornartorsiutinik erseqqissaaneq

Aningaasaqarnermut Naalakkersuisoqarfiup uannut akissummini 20. november 2014-imeersumi suleqatigiinnermi ajornartorsiutinik erseqqissaaneq eqqarsaatigalugu “A-p [...-ni] sulisunik suleqateqarnermi ajornartorsiutai pillugit allakkiaq” innersuussutigaa, taannalu soraarsitsinerup kingornatigut oqartussaasup qulliunerusup naammagittaalliorfiusup suliarinninneranut atatillugu suliarineqarsimavoq.

Suliifeqarfiup X-ip suleqatigiinnermi ajornartorsiutit eqqarsaatigalugit pissutsit uannut akissummini 7. oktober 2014-imeersumi oqaatigisani ilaatigut innersuussutigai.

Allakkiap akissutillu 7. oktober 2014-imeersup imarisaasa soraarsitsissamaarluni allakkani 13. december 2014-imeersuni suliami illua’tungiusup isumaanik tusarniaanerup imarisaa annertuutigut assigaat.

Ingerlatsivik suleqatigiinnermi ajornartorsiutit pissutigalugit naliliineq tunngavigalugu soraarsitsisoqartillugu sulisoq soraarsinneqassamaartoq eqqarsaatigalugu soraarsitsineq sioqqullugu suliami illua’tungiusup isumaanik tusarniaaviginninnissaminut pisussaaffeqarpoq, immikkoortumi 4.3-mi nassuiarsimasattut.

Tamanna suleqatigiinnermi ajornartorsiutit oqartussaasumit erseqqissarneqarsimassallutillu ilimanarsisinneqarsimassasut piumasaqaammik nassataqarpoq, taamaattumillu pissutsit qanoq ittuussusiat apeqqutaatillugu pisimasorpiaat suleqatigiinnermi ajornartorsiutit sorpiaat sumi qangalu pisimanerannik ilisimaneqartut pineqarnerannik takutitsisoq oqaatigineqarsinnaassalluni.

Isumaqarpunga suleqatigiinnermi ajornartorsiutit soraarsitsinermut tunngavilersuutigineqartut ilaat arlallit A-mut naammattumik erseqqissarneqarsimasut. Taamaalilluni imaqarniliamit 29. november 2013-imeersumit (soraarsitsissamaarluni allakkani 13. december 2013-imeersuni kiisalu allakkani soraarsitsissutini 16. januar 2014-imeersuni innersuussutigineqartumit) aamma allakkanit soraarsitsissutinit ilaatigut erserpoq pisoq ingerlatamut tunngasoq oqartussaasut pingaartillugu isiginiarsimagaat.

Imaqarniliamit tassannga aammattaaq erserpoq ingerlatamut allamut atatillugu paasissutissanik misissueqqissaarnerup suliarineqarneranut tunngasoq oqartussaasut pingaartillugu aamma isiginiarsimagaat.

Tamatuma kingornatigut ataatsimut isiginnillunga isumaqarpunga suliffeqarfiup X-ip suleqatigiinnermi ajornartorsiutinik atorfinitsitsisarneq pillugu inatsiseqartitsineq tunngavigalugu malersorneqarsinnaasunik piusoqarneranik naliliinerata isornartorsiornissaanut tunngavissaqarnanga.

Isumaqarpungali suleqatigiinnermi ajornartorsiutit soraarsitsinermut tunngavilersuutigineqartut ilaat arlallit naammattumik erseqqissarneqarsimanngitsut. Sulisunik allanik suleqateqarnermi ajornartorsiutit suliami illua’tungiusup isumaanik tusarniaatigineqarneranni (soraarsitsissamaarluni allakkani 13. december 2013-imeersuni) sulisut pineqartut pisullu pineqartut taaneqanngillat, tassungali taarsiullugu A-p ataatsimut pingaarnerusutigullu pissusilersornera isornartorsiorneqarluni, soorlu ilaatigut imatut:

“[...] sulisuini ataatsimut ilisarnaataavoq taakku isumaqartut illit [...] sulisui eqqarsaatigalugit tusarnaarnissaat, paasinissaat attaveqarfiginissaallu ajornartorsiutigigit, tak. assortuussutaareersunik kingusinnerusukkut assortuussuteqartarneq pillugu qulaani taaneqartut, taamaattoqarneratalu sulisut arlallit eqqarsaatigalugit suleqatigiinnikkut ajornartorsiutit illillu suliassiissutigineqartumik pitsaasumik akuerineqarsinnaasumillu naammassinnissinnaaninnik tatiginnikkunnaarneq pilersissimagai. Pingaartumik pineqartut taakkuusut pillugit assortuunnerni illit malartaattarnerit aamma immikkuualuttut pineqartullu pingaaruteqartuaannanngitsut pisariaqanngitsumik aporaassutaasalersimasut.” (Atorfeqarfimmi nutsigaavoq)

Isornartorsiuinerup tigussaasutigut A-mit isummerfigineqarnissaa akineqarnissaalu amigartumik erseqqissaanerup ilaatigut ajornakusuulersippaa. Taamaattumik suliami illua’tungiusup isumaanik tusarniaammi isornartorsiorneqartut ataasiakkaarlugit tamaasa isummerfiginissaat sukumiisumillu akinissaat A-mut ajornakusoortuuvoq. Taamaalilluni suliami illua’tungiusup isumaanik tusarniaaneq amigartunik erseqqissaanerup pisuusaarnerinnanngortissinnaavaa.

Aammattaaq oqaatigaara Aningaasaqarnermut Naalakkersuisoqarfiup uannut akissummini allakkiaq qulaani taaneqartoq A-p soraarsinneqarnerata kingornatigut suliap oqartussaasumit qulliunerusumit naammagittaalliorfiusumit suliarneqarneranut atatillugu pisortamit Z-imit suliarineqarsimasoq suleqatigiinnermi ajornartorsiutinik erseqqissaaneq eqqarsaatigalugu innersuussutigigaa. Taamaalilluni Aningaasaqarnermut Naalakkersuisoqarfiup allakkiaq A-p soraarsinneqannginnermini isummerfigissallugu periarfissaqarfigisimanngisaa innersuussutigaa. Allakkiap imarisaata soraarsitsissamaarluni allakkani 13. december 2013-imeersuni suliami illua’tungiusup isumaanik tusarniaanerup imarisaa annertuutigut assigigaluaraa uanga paasinninnera unaavoq Naalakkersuisoqarfiup allakiamut innersuussinermut taarsiullugu suleqatigiinnermi ajornartorsiutit soraarsitsissamaarluni allakkani oqaatigineqartut A-mullu suliami illua’tungiusumut tusarniaatigineqarsimasut toqqaannartumik innersuussutigisimasuuppagit tamana pissusissamisoornerpaasimassagaluartoq. Suleqatigiinnermi ajornartorsiutit suliami illua’tungiusup isumaanik tusarniaanermi naammattumik erseqqissarneqarsimanngitsut Naalakkersuisoqarfiup paasinninnerigaa Naalakkersuisoqarfiup allakkiaannarmut innersuussinerata takussutissaqalersippaa.

Ataatsimut isigalunga isumaqarpunga suleqatigiinnermi ajornartorsiutit soraarsitsinermut tunngavilersuutigineqartut ilaat arlallit suliami illua’tungiusup isumaanik tusarniaanermi naammattumik erseqqissarneqarsimanngitsut, taamaalillunilu uppernarsaasersuinikkut tunngavik piumasaqaatigineqartutut qularnaatsiginngitsoq. Tamanna ajuusaarnartutut isigaara.

4.7. Eqikkaaneq

Isumaqarpunga suliffeqarfiup X-ip suleqatigiinnermi ajornartorsiutinik atorfinitsitsisarneq pillugu inatsiseqartitsineq tunngavigalugu malersorneqarsinnaasunik piusoqarneranik naliliineranik isornartorsiuinissannut pissutissaqarnanga. Isumaqarpungali suliami A-p soraarsinneqarneranut tunngasumi pissutsinik arlalinnik suliffeqarfiup X-ip Aningaasaqarnermullu Naalakkersuisoqarfiup naammaginanngitsumik suliarisimasaanik piusoqartoq.

Taamaalillunga suliffeqarfiup X-ip 29. november 2013-imi oqaloqatigiinnermi sulinermut atatillugu oqaloqatiginnittarneq pillugu malittarisassanik malinnissimannginnera taamaaliornikkullu A-p sulisutut tunngaviusumik illersugaanerata sumiginnarneqarnera isorisariaqartutut isigaakka. Suliffeqarfiup X-ip A-mik soraarsitsineq sioqqullugu suliami illua’tungiusup isumaanik tusarniaanerminni pissutsinik soraarsitsinermut tunngavilersuutigineqartunik arlalinnik naammattumik erseqqissaasimannginnera aamma ajuusaarnartutut isigaara. Kiisalu suliffeqarfiup X-ip A-mik soraarsitsinermini A-mik uparuaanikkut mianersoqqusinermikkulluunniit suleqatigiinnermi ajornartorsiutinik aaqqiiniaqqaarani pisumut naapertuuttumik iliuuseqartarnissamik ingerlatsineq pillugu inatsiseqartitsinermi piumasaqaataasumik sumiginnaasimanera isorisariaqartutut isigaara.

Kiisalu Aningaasaqarnermut Naalakkersuisoqarfiup oqartussaasutut qulliunerusutut naammagittaalliuummik suliarinnittutut pissutsit taaneqartut uparuarnissaannut pissutissaqarani isumaqarsimanera isorisariaqartutut isigaara.

Malugaara A-p atorfimmut ikkuteqqinnissani soqutiginagu taarsiivigeqquniarnanilu uannut naammagittaalliuummini oqaatigigaa. Suliami tamanna tunngavigalugu matuma kingornatigut annertunerusumik iliuuseqaqqissanngilanga.

Aningaasaqarnermulli Naalakkersuisoqarfik qinnuigaara suliffeqarfik X oqaaseqaat manna pillugu ilisimateqqullugu, matumani Aningaasaqarnermut Naalakkersuisoqarfiup oqaaseqaat siunissami suliani soraarsitsinermut tunngasuni qanoq iliuuseqarnissamut pissutissaqalersitsinera pillugu isumaliutersuutiminik suliffeqarfimmut X-imut ilisimatitsissuteqarnissaa ilanngullugu eqqarsaatigalugu.

Aningaasaqarnermut Naalakkersuisoqarfik qinnuigaara suliffeqarfimmut X-imut allakkami assilinerat uannut nassiuteqqullugu.”