Meeqqap tapersersortitut ikiortilerneqarnissaanik qinnuteqaat Qeqqata Kommuniata sivisuallaamik suliaraa. Ombudsmandi oqaaseqaammi nutaami kommunip arlalitsigut isornartorsiorneqarfigisaani eqikkaalluni taamatut inerniliivoq.

Innuttaasup panimmi tapersersortitut ikiortilerneqarnissaanik qinnuteqaammi Qeqqata Kommunianut 2019-imi oktoberimi tunniussiami kommunimit suli aalajangiiffigineqarsimannginnera 2021-mi aprilimi naammagittaalliuutigaa.

Ombudsmandip misissuineranut atatillugu kommunip ilaatigut oqaatigaa innuttaasup kommunimi ingerlatsivimmi sulianik suliarinnittunik privatimik ikinnguteqarnera tapersersortitut ikiortiliisoqarnissaanik qinnuteqaatip suliariniarneqarneranut akornutaasimasoq.

Kommunimi suliamik suliarinnittoq suliamik suliarinninnermi peqataasinnaassuseqanngippat kommuni suliamik suliarinninnissaminut periarfissaqarpoq, soorlu sulianik suliarinnittut “sulianik paarlaateqatigiinnerisigut”, suliap kommunimi illoqarfimmut allamut nassiunneqartigut assigisaanilluunniit iliuuseqarnermigut. Pisut ajornarnerpaaffianni suliamik suliarinnittup suliamik pineqartumik suliarinninnermi peqataasinnaavoq. Taamaaliorneq pisortat ingerlatsineranni suliassat suliarineqartarnerat pillugu Inatsisartut inatsisaanni nr. 8-mi, 13. juni 1994-i-meersumi (matuma kingornatigut suliassat suliarineqartarnerat pillugu inatsimmik taaneqartartussami) § 4, imm. 1-ip periarfissaqartippaa.

Meeraq tapersersortitut ikiortilerneqassasoq kommuni aatsaat 2021-mi majimi aalajangiivoq. Taamaalilluni innuttaasup panimmi tarpersersortitut ikiortilerneqarnissaanik kommunimut qinnuteqaateqarneranit kommunip suliami aalajangiinerata tungaanut ukioq ataaseq affarlu sinnerlugit ingerlasimapput.

“Uanga paasinninnera unaavoq innuttaasup panimmi tapersersortitut ikiortilerneqarnissaanik qinnuteqaataata kommunimit suliamik suliarinninnermi peqataasinnaassuseqannginneq pissutigalugu qisuariarfigineqarsimannginnera piffissap suliamik suliarinninnermut atorneqartup taama sivisutigineranut pissutaanerpaasimasoq”, ombudsmand Vera Leth taamatut oqarpoq.

Ombudsmandi isumaqarpoq kommunip isumaginninnermik misissuineq - kommunip suliamik suliarinninnermi peqataasinnaassuseqannginneq pillugu isumaliutersuutai aporfiginagit - innuttaasup qinnuteqaataa tiguneqarniariartoq aallartisareersimasariaqaraluaraa, tassalu piffissami meeqqap immikkut tapersersorneqarnermik pisariaqartitsisinnaaneranik kommunimut maluginneqqusiffiusumi. Namminersorlutik Oqartussat meeqqanik tapersersuisarneq pillugu nalunaarutaanni nr. 16-imi, 18. november 2017-imeersumi § 3, imm. 1-ikkut aalajangersarneqarpoq isumaginninnikkut misissuineq aallartisarneqarnermi kingornatigut kingusinnerpaamik aallaavittut qaammatit marluk qaangiutsinnagit naammassineqarsimassasoq.

Ombudsmandip paasinninnera taamatuttaaq unaavoq kommuni, ingerlatsinermi ileqqorissaarnerup aamma suliamik suliarinninnerup qaammatini marlunni suliarineqarnissaanik piumasaqaatip sakkortusisap nassatarisaannik, isumaginninnermik misissuinerup naammassineqarnerata kingornatigut sapaatit akunnerisa arlallit sivisunerpaamilluunniit qaammatialunnguit qaangiunneranni aalajangiisariaqartoq.

Ombudsmandip tamanna tunngavigalugu naliliinera unaavoq piffissaq kommunip suliamik suliarinninnerminut atugaa isorisariaqarluinnartuusoq.

Ombudsmandip oqaaseqaataa uani atuarsinnaavat.

Paasissutissat amerlanerusut oqarasuaatip normuanut 32 78 10-mut sianerluni pissarsiarineqarsinnaapput.

Ingerlatsivimmi suliamik suliarinninnermi peqataasinnaassuseqannginneq

Suliamik suliarinninnermi peqataasinnaassuseqanngineq pillugu malittarisassat marlunnik siunertaqarput. Malittarisassat aalajangiinerup pineqartup soqutigisanit suliamut attuumassuteqanngitsunit susassaqanngitsunillu sunnerneqannginnissaanik siullertut siunertaqarput. Malittarisassat suliami illua’tungiusup innuttaasullu oqartussaasunik tatiginninnerannik sakkortusaanissamik aappaattut siunertaqarput.

Suliamik suliarinninnermi peqataasinnaassuseqannginneq pillugu malittarisassat pisortat ingerlatsineranni suliassat suliarineqartarnerat pillugu inatsimmi nr. 8-mi, 13. juni 1994-imeersumi (matuma kingornatigut suliassat suliarineqartarnerat pillugu inatsimmi taaneqartartussami kapitali 2-miipput.

Suliassat suliarineqartarnerat pillugu inatsimmi § 3, imm. 1-ikkut makku aalajangersarneqarput:

Ҥ 3. Kinaluunniit pisortatigut ingerlatsinermi suliaqartoq suliassami aalajangersimasumi peqataasinnaanngilaq,

1) nammineq imminut eqqarsaatigaluni aningaasalluunniit eqqarsaatigalugit suliap qanoq inerneqarnissaanik soqutiginnilluinnartuuguni imaluunniit siusinnerusukkut suliami tassani kimulluunniit taamatut soqutiginnittumut sinniisuusimaguni,

2) taassuma aapparisaa, eqqarlia imaluunniit aappariinnikkut siulimigut kinguaamigulluunniit siulimiluunniit qatanngutaasigut imaluunniit allatigut qanitaasigut qanitsigisumik qanigisarinnittuusoq imminut eqqarsaatigaluni aningaasalluunniit eqqarsaatigalugit suliap qanoq inerneqarnissaanik soqutiginnittuuppat imaluunniit kimut taamatut soqutiginnittumut sinniisuuppat,

3) ingerlatseqatigiiffiup, peqatigiiffiup siulersuisuini ilaasortaaguni imaluunniit tamakkununnga imaluunniit inuinnarmut allamut inatsisinik paasisimasalimmut, suliap qanoq inerneqarnissaanik soqutiginnilluinnartumut, allatigut qanilluinnartuuguni,

4) suliassaq pisortatut oqartussaaffiup allap misissuisutut imaluunniit nakkutilliisutut sulineranut tunngasuuppat tamatumunngaluunniit naammagittaalliuutaappat, naammagittaalliortorlu taanna suliassarineqartumut taannaluunniit tunngavigalugu pineqaatissiissutaasut nammassineqarnissaannut oqartussaaffimmi tassani siusinnerusukkut aalajangeeqataasimappat, imaluunniit

5) pissutissaqarpat kinaassusersiorsinnaanngissusia qularilissallugu.”

Oqartussaasup pineqartup peqataasinnaassuseqarnermik isumaliutersuutaasinnaasunut atatillugu qisuariarnissamut pisussaaffeqarnera eqqarsaatigalugu suliassat suiarineqartarnerat pillugu inatsimmi § 6-ikkut makku aalajangersarneqarput.

“§ 6. Kialuunniit pissutsinik § 3, imm. 1-imi taaneqartunik pissuseqartumik ilisimannittup oqartussaaffimmi qullersarisani piaartumik tamatuminnga nalunaarfigissavaa, erseqqilluinnanngippat pissuserisat pingaaruteqanngitsuusut. [...].

Imm. 2. Inuup suliami peqataasussaasorinannginnera taamaassorinannginneraluunniit oqartussaasunit imm. 1-imi taaneqartunit aalajangiiffigineqassaaq.

Imm. 3. Aalajangiiffigineqartussaq suliami peqataasussaasorinannginnermik taa-maassorinannginnermilluunniit apeqqutip oqaluuserineqarnerani aalajangiiffigineqarneranilu nammineq peqataassanngilaq, taamaattorli takuuk § 4, imm. 1 aamma 2. Tamannali atortuunngilaq allanut inatsisit naapertorlugit allatut aalajangiiffigineqareersunut.”

Suliassat suliarineqartarnerat pillugu inatsimmi § 4, imm. 1-ikkut makku aalajangersarneqarput:

“§ 4. Suliassap suliarinissaani siuliini taaneqartup taassuma taartissaanik pissarsinis-saq ajornavissappat imaluunniit ajornartorsiutaasorujussuuppat § 3-mi aalajangersakkat atortuussanngillat.”

Kalaallit Nunaanni Namminersornerullutik Oqartussat Inatsisileriffiata suliassat suliarineqartarnerat pillugu inatsit pillugu ilitsersuusiaani inatsisilerinerlu pillugu atuakkiani allani suliamik suliarinninnermi peqataasinnaassuseqannginneq pillugu malittarisassat sulinermi sunniutaat allaaserineqarput.

Taakkunani ilaatigut allaaserineqarpoq kommunimi suliamik suliarinnittoq suliap suliarineqarnerani peqataasinnaassuseqanngippat soorlu suliaq oqaartussaasup taanaasup iluani suliamik suliarinnittumut allamut suliarisassanngortinneqarsinnaasoq.

Pisuni suliap kinguartinneqarsinnaanngitsutut pissuseqarnerata, soorlu piffissa-liussat sivikitsut saneqqunneqarsinnaanngitsut massakkut aalajangiinissamik piumasaqaateqarfiusut pissutigalugit, suliamik suliarinnittumut allamut tunniunneqarnissaa ajornakusoorluinnalersippagu ajornarluinnalersippaguluunniit suliamik suliarinnittup suliamik suliarinninnermi peqataasinnaassuseqannginnera suliassat suliarineqartarnerat pillugu inatsimmi § 4, imm. 1-imi atuutsitsinnginnissamik aalajangersagaq atorlugu isiginngitsuusaarneqarsinnaavoq.